Organizatorzy programu Tu Nie Boli mają proste wskazania do pacjentów:

Przejmij kontrolę nad strachem przed dentystą;
Sprawdź jak przygotować się do wizyty u dentysty;
Odkryj co zrobić aby Twoje dziecko nie czuło strachu przed dentystą;
Zlokalizuj gabinet dentystyczny, w którym Nie Boli.

Eksperci związani z programem Tu Nie Boli mają uświadamiać pacjentom:


Czym jest dentofobia?
Jak praktycznie sobie radzić z objawami dentofobii?
Czym jest wizyta adaptacyjna Twojego dziecka?
Na co warto zwrócić uwagę przed, w trakcie i po wizycie u dentysty?
Znieczulenia - o czym warto pamiętać?
Ciąża lub okres karmienia - a wizyta u dentysty.

Czy dentofobia może ominąć dzieci?

Problem jest drażliwy ze względu na tematykę. W głównej mierze dotyczy odczuwania bólu, który w wielu przypadkach zamienia się w dentofobię, trudną do pokonania prostymi środkami perswazji, szczególnie gdy na fotelu stomatologicznym zasiada dziecko. Na szczęście młode pokolenie Polaków ma zdecydowanie lepiej, bo nie jest obciążone traumą, z jaką niejednokrotnie zmagają się ich rodzice pomni nie najlepszych doświadczeń ze swojego dzieciństwa.

Połowa sukcesu to nauczenie dorosłych w jaki sposób mają przygotować córkę lub syna do pierwszej wizyty u dentysty. Z pewnością w procesie przekonywania i adaptacji dzieci do nowej sytuacji należy na wstępie wykluczyć sformułowanie „nie bój się, nie będzie bolało”. Dobrymi sposobami na oswajanie młodego pacjenta z ingerencją lekarza w obrębie jamy ustanej jest wprowadzenie w formie zabawy „domowego badania” z udziałem chociażby latarki i łyżeczki. To są drobne kroki do wychowania pokolenia Polaków wolnego od dentofobii, która może mieć różne podłoże, niekoniecznie związane z odczuwaniem bólu.

Objawy strachu przed wizytą u dentysty

Dobrze, że autorytety wspierają program mający - jeśli nie wyeliminować – to przynajmniej ograniczyć skalę strachu przed wizytą u dentysty. Najczęstszymi objawami somatycznymi, związanymi ze strachem przed pójściem do dentysty, jest ból brzucha i głowy (30,4 proc.), brak apetytu (11,6 proc.), bezsenność (9,2 proc.) i nudności (8,8 proc.).

Eksperci programu Tu Nie Boli przekonują, że współpraca lekarza dentysty z tak zwanym wymagającym pacjentem czasami musi się wstępnie rozpocząć zaordynowaną farmakoterapią, poprzedzającą wizytę w gabinecie stomatologicznym.

Problem jest na tyle złożony, że sama wiedza medyczna lekarza dentysty nie wystarczy i bez wsparcia z zakresu psychologii niewiele można zdziałać, a działać bezwzględnie trzeba.

Dr hab. n. med. Jarosław Woroń, specjalista farmakologii klinicznej, przekonuje, że pacjent wręcz ma obwiązek żądać od lekarza dentysty, aby leczenie odbywało się bez bólu. Należy zwrócić uwagę na konieczność stosowania w wielu przypadkach spersonalizowanego sposobu znieczulenia w trakcie zabiegu, ale także uśmierzania bólu po wykonanej procedurze medycznej. Pod uwagę brać trzeba na przykład cykle okołodobowe człowieka, a u kobiet także miesięczne, które mogą zauważalnie obniżać skuteczność działania określonych środków.

Walczyć trzeba z zakorzenionymi mitami, na przykład, że paracetamol pokona skutecznie ból zęba, chociaż nie działa przeciwzapalnie, a przecież taki charakter z reguły mają zmiany towarzyszące bólom uzębienia.

Problem jest poważnej natury i nie chodzi tutaj bynajmniej o ocenę stopnia odwagi czy poziomu bojaźliwości. Ból zmienia aktywność neuroprzekaźników. Osoba cierpiąca z powodu dolegliwości bólowej narażona jest w większym stopniu na utratę substancji szarej (skupisko ciał komórek nerwowych, które wspólnie z substancją białą budują ośrodkowy układ nerwowy). To ze wszech miar niepożądany proces, gdyż wiąże się z wiekiem biologicznym, pokazującym stopień zużycia organizmu.

Co oznacza uczestnictwo w programie? 

Cieszy, że do Polaków zaadresowany został kolejny program, mający zwrócić uwagę na zagadnienia bólowe w gabinecie stomatologicznym. Przypomnijmy, że od 2019 r. funkcjonuje projekt pod egidą Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego „Klinika bez bólu”. Na stronie PTS można odszukać gabinety stomatologiczne, które biorą udział w tym projekcie.

Z kolei program „Tu Nie Boli” (gabinety tutaj) realizowany jest w ramach Akademii Septodontu, pod patronatem Polskiego Towarzystwa Badania Bólu i współpracy Polskiej Akademii Stomatologii Dziecięcej (PASD). Ambasadorką programu jest aktorka Katarzyna Zielińska.

Uzyskanie certyfikatu wiąże się niestety z poniesieniom kosztów od 950 zł do 1400 zł. Co za tę cenę oferują organizatorzy? (tutaj)

Szkolenie posiada akredytację Okręgowej Izby Lekarskiej, ale jakiej - tego organizatorzy nie podają. Za uczestnictwo przyznawane są punkty edukacyjne (brak danych ile).

Od dentysty wiele zależy

Problem nie jest marginalny. Ponad połowa Polaków, uważa że w pokonaniu strachu może pomóc znalezienie dobrego stomatologa, który potraktuje obawy pacjenta poważnie i zaplanuje odpowiednie etapy leczenia. Warto poinformować lekarza szczerze o swoim problemie dotyczącym dentofobii i porozmawiać o możliwych sposobach znieczuleń.

Kluczowe w pokonaniu strachu przed wizytą u dentysty jest dla pacjenta zbudowanie przez lekarza dobrej z nim relacji – tak uważa, aż 90,6 proc. pytanych pacjentów. Według respondentów lekarz powinien przygotować pacjenta do leczenia stomatologicznego i wytłumaczyć jak ono będzie wyglądało, pozwala to znacznie obniżyć strach przed leczeniem – jak deklaruje aż 90,6 proc. ankietowanych. Ponad połowa osób biorących udział w badaniu (65,8 proc.), jest nawet skłonna skorzystać z nowoczesnych metod leczenia, aby odczuć wyższy komfort i ograniczyć stres do minimum.

Ponad połowa Polaków boi się dentysty

Niestety dużo Polaków boi się dentysty. Do głównych przyczyn nadmiernych obaw zaliczane są złe doświadczenia z przeszłości związane z odczuwanym bólem podczas leczenia (57,4 proc.) oraz lęk wywołany odgłosami wiertła lub innej aparatury wykorzystywanej podczas leczenia (11,8 proc.).

Dla pacjentów trudna jest również sama osoba stomatologa. Lekarz pozbawiony empatii, niemiły i niewzbudzający zaufania także jest stresujący dla chorych (11 proc. wskazań). Dyskomfortowa jest również forma i brak wpływu na sam przebieg leczenia dający poczucie bezsilności (6,4 proc.). Oczywiście niektórzy Polacy wstydzą się stanu swoich zębów (6,2 proc.) i dlatego nie odwiedzają lekarza to także może być przyczyną dentofobii.

Samo przekroczenie progu gabinetu dentystycznego jest już stresujące (21,2 proc.). Podczas leczenia Polacy najczęściej boją się samego bólu (28,2 proc.), momentu podawania znieczulenia lub jego braku (10,8 proc.).

Strach budzą zwłaszcza nieprzyjemne odgłosy stomatologicznej aparatury jak na przykład wierteł (10,8 proc.). Do przyjemnych również nie należy ekstrakcja zęba (8,4 proc.) czy leczenie kanałowe zęba (5,8 proc.). Są jednak i tacy dla których wizyta w gabinecie stomatologicznym nie stanowi problemu jak deklaruje 12,8 proc. osób.

Strach przed dentystą powoduje, że przeciętnie odwiedzamy stomatologa raz na rok (32 proc.), a nawet raz na dwa lata (17 proc.).

Wyniki statystyczne podane są na podstawie badania „Dentofobia. Polak w gabinecie stomatologicznym”, które zostało przeprowadzone na próbie 500 respondentów w formie ankiety przez Klinikę Implantologii i Stomatologii Estetycznej borczyk.pl.

 Animatorami akcji Tu Nie Boli są m.in.:

Lek. stom., mgr psych. Agnieszka Łykowska-Tarnowska, ukończyła UM w Łodzi oraz psychologię kliniczną na Uniwersytecie SWPS w Warszawie. Ma doświadczenie w pracy nad badaniami klinicznymi w dziedzinie psychiatrii i genetyki. Związana jest ze Stowarzyszeniem „Niebieska Linia“ oraz Centrum Psychoterapii Interego.

Dr n. med. Agnieszka Pacyk, adiunkt w UM w Łodzi. Uhonorowana przez studentów tytułem najlepszego nauczyciela akademickiego za rok 2015-2016.

Dr n.med. Michał Sobczak, specjalista w zakresie stomatologii dziecięcej, współzałożyciel i prezes Polskiej Akademii Stomatologii Dziecięcej (PASD).

Dr n.med. Agnieszka Wal-Adamczak, specjalista I stopnia stomatologii ogólnej, specjalista stomatologii dziecięcej, członek EAPD (European Academy of Pediatric Dentistry) i współzałożyciel PASD (Polskiej Akademii Stomatologii Dziecięcej), Członek Sekcji Bólów Jamy Ustnej i Twarzy PTBB (Polskiego Towarzystwa Badania Bólu).

Dr hab. n. med. Jarosław Woroń, specjalista farmakologii klinicznej, zajmuje się m.in. problemami bezpieczeństwa farmakoterapii, interakcjami leków w praktyce klinicznej, monitorowaniem niepożądanych działań leków oraz problemami związanymi z farmakoterapią bólu.