80 proc. dzieci i 92 proc. polskich nastolatków cierpi z powodu próchnicy, a odsetek bezzębności wśród dorosłych rośnie. Jednocześnie 80 proc. korzystających z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego nigdy nie skorzystało z usług lekarza dentysty - to tylko kilka z danych, które zaprezentowano w czasie debaty zorganizowanej w ramach 12. Kongresu Stomatologów Polskich.  

W Polsce cały czas brakuje rzetelnej edukacji na temat higieny jamy ustnej - przekonywali uczestnicy debaty. Organizatorzy debaty podreślili fakt, iż w 14 innych krajach UE lekarze pierwszego kontaktu posiadają specjalny przewodnik dotyczący zapobiegania chorobom jamy ustnej. Większość państw unijnych prowadzi też kampanie promujące zdrowe nawyki. Ich liczba różni się w poszczególnych krajach, od jednej na rok do czterech na dwa lata. Nasz kraj miał przynajmniej jedną kampanię skierowaną do obywateli w latach 2011 - 2013. To nadal za mało, aby znacznie zwiększyć świadomość Polaków.

- Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że poza kwestiami praktycznymi i estetycznymi stan zdrowia jamy ustnej wpływa na cały organizm człowieka. Zmiany chorobowe lub nieprawidłowości, które występują w jamie ustnej, o ile nie są leczone, mogą prowadzić do rozwoju poważnych schorzeń ogólnoustrojowych" - mówi prof. dr hab. Bartłomiej W. Loster, Prezydent Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.

Podczas debaty grono ekspertów m.in.: prof. dr hab. Bartłomiej W. Loster, prof. dr hab. Barbara Adamowicz- K lepalska, prof. dr hab. Marek Ziętek, dr hab. n. med. Dorota Olczak - Kowalczyk, podpisało deklarację w sprawie działań zmierzających do polepszenia zdrowia jamy ustnej Polaków. Objąć mają one trzy obszary: poprawę systemu zbierania danych, działania na rzecz profilaktyki oraz edukację i podnoszenie świadomości.

Deklaracja na rzecz poprawienia zdrowia jamy ustnej Polaków – co zakłada?

Poprawę systemów zbierania danych, m.in.:

- stworzenie stałej, finansowanej przez UE, europejskiej sieci zbierania i kontroli danych dotyczących zdrowia jamy ustnej,

- wypracowanie spójnej metody oraz stworzenia systemu zgłaszania danych.

Działanie na rzecz profilaktyki m.in.:

- wypracowanie narodowej strategii profilaktyki w zakresie stanu zdrowia jamy ustnej,

- stworzenie zespołów ds. zdrowia jamy ustnej, składających się ze stomatologów, higienistów dentystycznych, pielęgniarek),

- włączenie problemów zdrowia jamy ustnej do edukacji kadr medycznych (lekarze, farmaceuci),

- dostrzeżenie roli lekarzy dentystów w profilaktyce zdrowia jamy ustnej.

Edukację i podnoszenie świadomości m.in.:

- opracowanie programów profilaktycznych zdrowia jamy ustnej, obejmujące szkoły podstawowe i średnie,

- opracowanie narodowych kampanii promującej zdrowie jamy ustnej.

Statystyki dotyczące higieny jamy ustnej w Polsce nie napawają optymizmem. Aż 35 proc. osób nie wymienia regularnie szczoteczki do zębów, podczas gdy np. 77 proc. Niemców i 74 proc. Włochów robi to co najmniej raz na trzy miesiące. Do stosunkowo częstych zabiegów higienicznych możemy zaliczyć stosowanie przez 45 proc. z nas płynu do płukania jamy ustnej. Tylko 30 proc. Polaków przyznaje się do mycia zębów po posiłku, a zaledwie 29 proc. sięga po gumę bezcukrową do żucia po posiłku. Efekt? - 80 proc. dzieci w wieku poniżej 12 lat cierpi z powodu próchnicy, a u nastolatków liczba ta zwiększa się do ok. 92 proc.

Polska jest jednym z państw, które posiadają system monitorowania zdrowia jamy ustnej (od 1997 roku). To bardzo ważny aspekt polityki prewencyjnej. Poprzez regularny wgląd w statystyki ochrona zdrowia ma obraz rzeczywistego stanu zdrowia jamy ustnej Polaków. 

Kolejnym problemem poruszanym podczas debaty były kwestie finansowe. W Polsce nie ma dobrego systemu rozliczania usług stomatologicznych. Tymczasem to właśnie finanse istotnie wpływają na stan uzębienia. Aż 49 proc. Polaków przekłada wizytę u lekarza dentysty ze względu na jej koszt. W Polsce rynek opieki stomatologicznej zdominowany jest przez podmioty prywatne. Tymczasem - jak wynika z raportu Najwyżej Izby Kontroli z 2011 r. - blisko 80 proc.. ubezpieczonych nie skorzystało ani razu z usług lekarza dentysty w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia .

W związku z tym, że wszystkie kraje Unii Europejskiej mają problemy ze zdrowiem jamy ustnej, specjalnie w tym celu założono Platformę na rzecz lepszej ochrony zdrowia jamy ustnej Europejczyków, która zakłada wśród podstawowych celów do 2020 r. polepszenie sytuacji w trzech obszarach:
System zbierania danych
Polityka zapobiegawcza
Edukacja i uświadamianie

Powyższe obszary znalazły się w deklaracji w sprawie sposobów walki o polepszenie zdrowia jamy ustnej Polaków, jaką podczas debaty podpisywali wszyscy eksperci oraz dziennikarze.

*** 

Platforma na rzecz lepszej ochrony zdrowia jamy ustnej Europejczyków to wspólna inicjatywa Stowarzyszenia ds. Edukacji Dentystycznej w Europie (ADEE), Europejskiej Rady Naczelnych Stomatologów (CECDO), Europejskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego Jamy Ustnej (EADPH), Europejskiego Działu Fundamentu Zdrowia Dentystycznego (EDIDHF), Programu Opieki Zdrowotnej Jamy Ustnej firmy Wrigley i GSK Consumer Healthcare.

Platforma została stworzona, aby odpowiedzieć na wezwanie do działania członków Parlamentu Europejskiego. Platforma promuje wspólne europejskie podejście do edukacji, prewencji i dostępu do lepszego leczenia chorób jamy ustnej. Jej aktywności wspierana jest przez Program Ochrony Jamy Ustnej Wrigley oraz przez GSK Consumer Healthcare.