• ZUS nie kwestionuje możliwości wystawiania zaświadczeń lekarskich w ramach świadczeń zdrowotnych udzielonych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych
  • ZUS, podejmując kontrolę prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, nie posiada informacji na temat formy w jakiej udzielone zostało świadczenie zdrowotne
  • ZUS nie zgadza się z publikacjami medialnymi na temat zwiększonej liczby kontroli zaświadczeń lekarskich wystawionych w ramach świadczeń zdrowotnych udzielanych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych

Zwolnienie lekarskie w przypadku teleporady

W aktualnym stanie prawnym (jak również w stanie prawnym obowiązującym w okresie epidemii) nie ma przeszkód do wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy po przebadaniu ubezpieczonego lub chorego członka rodziny przeprowadzonym za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.

Lekarz orzeka o stanie zdrowia określonej osoby po uprzednim, osobistym jej zbadaniu lub zbadaniu jej za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, a także po analizie dostępnej dokumentacji medycznej tej osoby.

Lekarz, prowadzący postępowanie diagnostyczno-lecznicze (udzielający świadczenia zdrowotnego), który odpowiada za prawidłowość ustaleń dotyczących niezdolności do pracy - powinien zdecydować, czy dla określonego schorzenia możliwe jest dokonanie oceny stanu zdrowia i upośledzenia funkcji organizmu poprzez badanie na odległość, z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.

O zwolnieniach lekarskich wypisywanych na odległość

ZUS nie kwestionował i nie kwestionuje możliwości wystawiania zaświadczeń lekarskich w ramach świadczeń zdrowotnych udzielonych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych. Stanowisko to jest spójne ze stanowiskiem prezentowanym w tym zakresie przez Ministerstwo Zdrowia i nie uległo zmianie od czasu wprowadzenia stanu epidemii.

ZUS nie ma informacji o formie udzielania porady lekarskiej

ZUS, podejmując kontrolę w zakresie prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich, nie posiada informacji na temat formy w jakiej udzielone zostało świadczenie zdrowotne, w ramach którego wystawione zostało zaświadczenie lekarskie objęte kontrolą.

ZUS dysponuje danymi z zaświadczeń lekarskich, zgromadzonymi w Rejestrze zaświadczeń lekarskich. Informacje na temat formy, w jakiej udzielone zostało świadczenie zdrowotne, w ramach którego wystawione zostało zaświadczenie lekarskie objęte kontrolą - lekarz orzecznik ZUS uzyskuje po analizie dokumentacji medycznej, stanowiącej podstawę wystawienia zaświadczenia lekarskiego objętego kontrolą lub po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego z udziałem lekarza, który wystawił kontrolowane zaświadczenie lekarskie.

Zatem nieprawdziwe jest twierdzenie przekazywane w mediach, iż ZUS podjął kontrolę zaświadczeń lekarskich wystawianych w okresie epidemii w ramach teleporad.

Statystka kontroli zwolnień lekarskich

Terenowe Wydziały Kontroli Departamentu Kontroli Narodowego Funduszu Zdrowia w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 30 maja 2022 r. przeprowadziły 81 postępowań kontrolnych w zakresie teleporad. W ponad połowie przypadków (44) stwierdzono nieprawidłowości i naliczono kary umowne w wysokości 282,5 tys. zł oraz zobowiązano do uiszczenia 17,3 tys. zł - jako zwrot nienależnie przekazanych środków finansowych.

Nieprawidłowości stwierdzono również w przypadku 26 postępowań kontrolnych dotyczących teleporad lekarskich na rzecz pacjentów z dodatnim wynikiem testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2. Wszystkie kontrolowane podmioty otrzymały ocenę negatywną, jednak sankcje mogą zostać nałożone dopiero w trybie decyzji administracyjnych.

Sankcje te mogą wynieść do 50 proc. środków publicznych przekazanych za okres objęty kontrolą, wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych. Postępowania te są w toku.

Oprócz postępowań kontrolnych w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 30 maja 2022 r. Terenowe Wydziały Kontroli przeprowadziły 47 czynności sprawdzających, których zakres dotyczył teleporad, z czego w 40 przypadkach stwierdzono nieprawidłowości, skutkujące naliczeniem kar umownych wobec podmiotów kontrolowanych w wysokości 206,5 tys. zł

Kontrole zwolnień bez względu na tryb ich wystawienia

Zgodnie ze stanowiskiem ZUS zamieszczane w publikacjach medialnych informacje na temat zwiększonej liczby kontroli zaświadczeń lekarskich wystawionych w ramach świadczeń zdrowotnych udzielanych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, pozostają zatem w sprzeczności ze stanem faktycznym.

Odsetek kontrolowanych zaświadczeń lekarskich według informacji ZUS kształtuje się od kilku lat na podobnym poziomie: w 2019 - 1,9 proc., w 2020 - 1,0 proc., w 2021 - 1,4 proc., w I kw. 2022 r. - 1,5 proc.