Zgodnie z przepisami prawa, od biegłych sądowych wymagane jest posiadanie niekwestionowanej wiedzy i bardzo wysokich kwalifikacji zawodowych (specjalistycznych) z danej dziedziny(art. 193 § 1 i 2, art. 195). Muszą być osobami zaufania publicznego i wykazywać się bezstronnością i sumiennością związaną z wydawaniem opinii dotyczących spraw cywilnych, jak i karnych (art. 196 § 3 i art. 197 § 1 k.p.k, art. 282 § 1 k.p.c).

Sąd najczęściej korzysta z biegłych, których nazwiska figurują na liście biegłych sądowych. W przypadku potrzeby wyjaśnienie wątpliwości powstałych podczas analizy treści dotychczasowej opinii, bądź też braku lub pominiętych odpowiedzi, Sąd może wydać postanowienie o wydaniu opinii uzupełniającej przez tych samych lub innych biegłych. Gdy opinia biegłych sądowych w dalszym ciągu nie jest wystarczająca, Sąd może zwrócić się o wydanie opinii do instytutu naukowego lub badawczo-naukowego, zrzeszającego specjalistów z danej dziedziny.

Biegły sądowy będący organem pomocniczym Sądu sporządza opinię, która stanowi pełnoprawny materiał dowodowy w postępowaniu przed Sądami oraz innymi władzami i organami wymiaru sprawiedliwości. W opinii biegłego sądowego, będącego osobą bezstronną, czyli niezainteresowaną rozstrzygnięciem sprawy, przedstawiane są Sądowi fachowe informacje oraz wiadomości w celu ustalenia i oceny okoliczności faktycznych danej sprawy.

Biegły sądowy stanowiąc instytucję sądowego prawa procesowego może używać ww. tytułu tylko sporządzając opinie dla określonego w przepisach prawa kręgu podmiotów. Używanie tytułu biegłego sądowego w innych działaniach jest bezprawne i dyskredytuje daną osobę w stopniu pozwalającym uznać, że nie daje ona rękojmi należytego wykonywania obowiązków biegłego.

Biegły sądowy np. z zakresu protetyki stomatologicznej ma obowiązek zapoznania się z treścią, zdjęciami zawartymi w aktach sprawy oraz zbadaniem powoda, w celu odpowiedzi na pytania, które zawarte są w postanowieniu otrzymanym od Sądu. Mogą one dotyczyć np. przebiegu leczenia zachowawczego i protetycznego, błędów jakie mogły być popełnione przez lekarza dentystę lub powoda (pacjenta) i ich skutków oraz kosztów jakie może ponieść powód w celu naprawienia popełnionych uchybień.

Należy zaznaczyć, że lekarz dentysta powierzając realizację prac protetycznych przedsiębiorcy zawodowo trudniącym się w ich realizacji (technikowi dentystycznemu, specjaliście do spraw techniki dentystycznej), co za tym idzie z mocy artykułu 429 k.c. jest zwolniony z ewentualnej odpowiedzialności deliktowej, która powstałaby w następstwie np. błędnego użycia materiałów protetycznych, ich wadliwego wykonania lub nieprawidłowego zastosowania.