• Lekarze dentyści zdezorientowani, nie wiedzą czy mają uprawnienia do stosowania sedacji płytkiej
  • Prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie wystosował pismo do Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych Ministerstwa Zdrowia z zapytaniem jak wyglądają aspekty prawne związane z możliwością stosowania płytkiej sedacji przez lekarzy dentystów
  • Lekarze dentyści, którzy nabyli daną umiejętność w ramach szkolenia specjalizacyjnego nie muszą ponownie jej certyfikować - zapewnia Ministerstwo Zdrowia
  • Zakres umiejętności lekarza dentysty obejmuje stosowanie płytkiej sedacji (w rozumieniu podania pacjentowi podtlenku azotu jako metody znieczulenia) zapewnia resort zdrowia 

Sedacja płytka. Lekarz dentysta pominięty w umiejętnościach  

Do Okręgowej Izby Lekarskiej w Szczecinie spłynęło kilkadziesiąt zapytań, w sprawie uprawnień do stosowania sedacji płytkiej przez lekarzy dentystów. Wątpliwości wynikały z faktu wejścia w życie rozporządzenia, w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów, w którym określono kwalifikacje lekarza i lekarza dentysty, stanowiące warunek ubiegania się o certyfikat umiejętności zawodowej.

Okazuje się, że w przypadku wykonywania płytkiej sedacji takie kwalifikacje mają lekarze i lekarza dentysty posiadający tytuł specjalisty lub specjalizację II stopnia w dziedzinach medycyny określonych jako:

  • chirurgia dziecięca,
  • chirurgia ogólna,
  • chirurgia onkologiczna,
  • chirurgia plastyczna,
  • choroby wewnętrzne,
  • dermatologia i wenerologia,
  • gastroenterologia,
  • gastroenterologia dziecięca,
  • kardiologia,
  • kardiologia dziecięca,
  • pediatria,
  • położnictwo i ginekologia,
  • pulmonologia,
  • radiologia i diagnostyka obrazowa,
  • urologia,
  • urologia dziecięca

Kwalifikacje do przeprowadzania sedacji płytkiej w przypadku pozostałych lekarzy i lekarzy dentystów określono jako:

  • lekarz odbywający szkolenie specjalizacyjne po ukończeniu i zaliczeniu 2 roku szkolenia specjalizacyjnego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii.

Pominięcie w tych zestawieniach chociażby specjalizacji przypisanych lekarzom dentystom zaniepokoiło stomatologów co do prawa wykonywania przez nich sedacji płytkich.   

Zaniepokojenie stomatologów co do prawa wykonywania sedacji

W tej sytuacji prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie wystosował pismo do Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych Ministerstwa Zdrowia  z zapytaniem jak wyglądają aspekty prawne związane z możliwością stosowania płytkiej sedacji przez lekarzy dentystów.

- W liście do Ministerstwa Zdrowia zapytano o to czy lekarz dentysta może samodzielnie wykonywać procedurę płytkiej sedacji, czy niezbędne jest posiadanie umiejętności zawodowej „płytka sedacja” określonego w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 13 czerwca 2023 r. oraz o to, czy Ministerstwo Zdrowia planuje uwzględnić lekarzy dentystów, jako grupę zawodową posiadającą kwalifikację stanowiącą warunek ubiegania się o certyfikat umiejętności zawodowej „płytka sedacja” – wyjaśnia Michał Bulsa, prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie.

– Dla lekarzy dentystów to bardzo ważna sprawa stanowiąca o tym, czy będą w stanie samodzielnie wykonywać płytką sedację przed zabiegami dentystycznymi – dodaje prezes ORL w Szczecinie.

Płytka sedacja bez konieczności certyfikacji

Odpowiedzi udzieliła dyrektor Departamentu Rozwoju Kadr Medycznych Ministerstwa Zdrowia Małgorzata Zadorożna.

Lekarze, którzy nabyli daną umiejętność w ramach szkolenia specjalizacyjnego nie muszą ponownie jej certyfikować. W tym miejscu pragnę przypomnieć, że program specjalizacji w dziedzinie stomatologii dziecięcej przewiduje opanowanie tematyki związanej z opieką stomatologiczną nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną–intelektualnie lub fizycznie, z uwzględnieniem współpracy interdyscyplinarnej oraz przygotowania psychologicznego, uspokojenia farmakologicznego, sedacji płytkiej i głębokiej.

Obowiązujące przepisy nie przewidują także utraty dotychczas uzyskanych certyfikatów w tym zakresie, tylko ujednolicają procedurę ich certyfikacji na poziomie towarzystw naukowych i państwowych instytutów badawczych.

Wykonywanie zawodu lekarza dentysty polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń określonych jak wcześniej dla lekarza jednakże ograniczonych do zakresu chorób zębów, jamy ustnej, części twarzowej czaszki oraz okolic przyległych.

Ważny jest standard kształcenia

W przypadku lekarzy dentystów należy zwrócić uwagę, że już standard kształcenia na kierunku lekarskim obowiązujący na mocy rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z 26 lipca 2019 r. w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego (Dz.U. z 2021 r. poz. 755 z późn. zm.) określa nabywanie efektów kształcenia, zarówno na poziomie wiedzy, jak i umiejętności z zakresu procedur uśmierzania bólu, leku i stresu w trakcie leczenie stomatologicznego:

1) F.W15 (w zakresie wiedzy): Nauki kliniczne kierunkowe (zabiegowe): metody terapeutyczne ograniczania i znoszenia bólu oraz ograniczania lęku i stresu;

2) F.W16 (w zakresie wiedzy): Nauki kliniczne kierunkowe (zabiegowe): zasady znieczulenia w zabiegach stomatologicznych i podstawowe środki farmakologiczne;

3) F.U16 (w zakresie umiejętności): stosować odpowiednie leki w czasie i po zabiegu stomatologicznym w celu zniesienia bólu i lęku.

 A zatem wydaje się zasadnym twierdzenie, że zakres umiejętności lekarza dentysty obejmuje stosowanie płytkiej sedacji (w rozumieniu podania pacjentowi podtlenku azotu jako metody znieczulenia).

Potwierdzenie umiejętności certyfikatem

Nic oczywiście nie stoi również na przeszkodzie, aby lekarz dentysta potwierdzał swoje umiejętności różnego rodzaju certyfikatami, zwłaszcza jeżeli udziela świadczeń wykraczających poza zakres kształcenia przeddyplomowego, co koresponduje z treścią art. 10 Kodeksu Etyki Lekarskiej mówiącą, że lekarz nie powinien wykraczać poza swoje umiejętności zawodowe przy wykonywaniu czynności diagnostycznych, zapobiegawczych, leczniczych i orzeczniczych.

Certyfikat umiejętności wydany na podstawie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty nie stanowi wyłącznego dokumentu potwierdzającego określoną umiejętność.

Płytka sedacja: wytyczna pozwalająca na spokojną pracę 

Komentarz Michał Bulsy, prezesa Okręgowej Rady Lekarskiej w Szczecinie

Płytka sedacja stosowana jest przez lekarzy dentystów, jako procedura medyczna, której celem jest uspokojenie pacjenta, złagodzenie napięcia i niepokoju.

Najczęściej stosowana jest w czasie zabiegów stomatologicznych wykonywanych u dzieci.

Dla wielu członków Okręgowej Izby Lekarskiej w Szczecinie nowe przepisy, które weszły w życie 13 czerwca 2023 były na tyle nieprecyzyjne, że często pojawiało się pytanie, czy konkretny lekarz dentysta może stosować płytką sedację bez certyfikacji.

Cieszę, że Ministerstwo Zdrowia jednoznacznie określiło, że lekarz dentysta może stosować płytką sedacje bez konieczności certyfikacji. Stanowisko Ministerstwa Zdrowia przyjmujemy pozytywnie. Jest to jasna wytyczna pozwalająca na spokojną pracę lekarzom dentystom.