- Ustawa o niektórych zawodach medycznych reguluje m.in. to jakie należy posiadać kwalifikacje, aby móc wykonywać m.in. zawód: technika dentystycznego oraz asystentki i higienistki stomatologicznej
- Ustawa określa m.in. dla tych zawodów: zakres wykonywanych czynności; zasady rozwoju zawodowego i kryteria ponoszenia odpowiedzialności zawodowej
- Pomimo pierwotnych zamierzeń, ostatecznie zrezygnowano w uwzględnienia w ustawie o niektórych zawodach medycznych z uregulowania statusu zawodowego pomocy dentystycznej
Czytaj więcej
Stomatologia. Konkurs NFZ dla świadczeniodawcówStomatologia w ustawie o zawodzie medycznym
Ustawa o niektórych zawodach medycznych reguluje zawody medyczne, które dotychczas nie były objęte ustawowymi regulacjami. Wśród wielu innych znajdują się m.in.:
- asystentka stomatologiczna,
- higienistka stomatologiczna,
- technik dentystyczny.
Ustawa reguluje:
- warunki i zasady wykonywania zawodów medycznych,
- kwalifikacje do wykonywania zawodów (z uwzględnieniem dotychczasowych
ścieżek kształcenia), - rejestr osób uprawnionych do wykonywania zawodu medycznego,
- ustawiczny rozwój zawodowy w zawodach,
-
odpowiedzialność zawodową osób wykonujących zawody.
Kwalifikacje do wykonywania zawodu:
asystentka stomatologiczna
- rozpoczęcie po 31 sierpnia 2019 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej i uzyskanie dyplomu zawodowego w zawodzie asystentka stomatologiczna lub
- rozpoczęcie przed 1 września 2019 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskanie tytułu zawodowego asystentka stomatologiczna lub dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie asystentka stomatologiczna.
higienistka stomatologiczna
- rozpoczęcie po 30 września 2012 r. studiów w zakresie higieny dentystycznej i uzyskanie tytułu zawodowego co najmniej licencjata albo inżyniera lub
- rozpoczęcie przed 1 października 2012 r. studiów na kierunku (specjalności) higiena dentystyczna (stomatologiczna) i uzyskanie tytułu zawodowego co najmniej licencjata albo inżyniera, lub
- rozpoczęcie po 31 sierpnia 2019 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej i uzyskanie dyplomu zawodowego w zawodzie higienistka stomatologiczna, lub
- rozpoczęcie przed 1 września 2019 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskanie tytułu zawodowego higienistka stomatologiczna lub dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie higienistka stomatologiczna
technik dentystyczny
- rozpoczęcie po 30 września 2012 r. studiów w zakresie technik dentystycznych i uzyskanie tytułu zawodowego co najmniej licencjata albo inżyniera lub
- rozpoczęcie przed 1 października 2012 r. studiów na kierunku (specjalności) techniki dentystyczne i uzyskanie tytułu zawodowego co najmniej licencjata albo inżyniera, lub
- rozpoczęcie po 31 sierpnia 2019 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej i uzyskanie dyplomu zawodowego w zawodzie technik dentystyczny, lub
- rozpoczęcie przed 1 września 2019 r. szkoły policealnej publicznej lub niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskanie tytułu zawodowego technik dentystyczny lub dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie technik dentystyczny, lub
- uzyskanie przed 22 lipca 2011 r. kwalifikacji technika dentystycznego na podstawie dekretu z dnia 5 lipca 1946 r. o wykonywaniu czynności techniczno-dentystycznych (Dz. U. z 1947 r. poz. 104, z 1948 r. poz. 162 oraz z 1954 r. poz. 121).
Czynności zawodowe asystentki stomatologicznej
- przygotowywanie gabinetu i stanowiska pracy lekarza dentysty do pracy;
- asystowanie lekarzowi dentyście podczas wykonywania zabiegów;
- przygotowywanie i przechowywanie leków i materiałów stosowanych w stomatologii;
- przygotowywanie, konserwowanie, dekontaminacja, przechowywanie narzędzi oraz sprzętu stosowanego w stomatologii zgodnie z przepisami;
- prowadzenie dokumentacji związanej z funkcjonowaniem gabinetu dentystycznego.
Czynności zawodowe higienistki stomatologicznej:
- realizowanie świadczeń zdrowotnych z zakresu profilaktyki stomatologicznej;
- organizowanie prac związanych ze świadczeniem usług z zakresu stomatologii;
- wykonywanie czynności administracyjnych i prowadzenie dokumentacji związanej z funkcjonowaniem gabinetu dentystycznego;
- wykonywanie wstępnych badań stomatologicznych, profilaktycznych, diagnostycznych i zabiegów rehabilitujących jamę ustną;
- prowadzenie stomatologicznej edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia w różnych środowiskach.
Czynności zawodowe technika dentystycznego:
- wykonywanie protez zębowych oraz aparatów ortodontycznych z wykorzystaniem nowoczesnych urządzeń i technologii zgodnie z projektem
klinicznym oraz na podstawie wycisków wykonanych przez lekarza dentystę; - wykonywanie protez pooperacyjnych, epitez twarzy i szyn z zastosowaniem nowoczesnej aparatury i materiałów zgodnie z projektem klinicznym oraz na podstawie wycisków wykonanych przez lekarza dentystę lub inną osobę na
podstawie posiadanych kwalifikacji; - naprawianie protez zębowych i pooperacyjnych, szyn, aparatów ortodontycznych i epitez twarzy na zlecenie lekarza dentysty lub lekarza.
Ustawiczny rozwój zawodowy obejmuje:
- kursy kwalifikacyjne będą prowadziły uczelnie kształcące w zawodach objętych projektem ustawy i Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (CMKP);
- kursy doskonalące będą prowadziły podmioty wpisane na listę prowadzoną przez dyrektora CMKP, po spełnieniu warunków określonych w projekcie ustawy;
- samokształcenie będzie realizowane w różnych formach określonych w akcie wykonawczym do projektu ustawy;
- za udział w poszczególnych formach doskonalenia zawodowego i kształcenia
podyplomowego będą przysługiwać punkty edukacyjne; - ustawa wprowadza możliwość skorzystania przez osobę wykonująca zawód medyczny z płatnego urlopu szkoleniowego w wymiarze do 6 dni roboczych rocznie, na realizację ustawicznego rozwoju zawodowego.
Odpowiedzialność zawodowa.
Osoby wykonujące zawód medyczny podlegają odpowiedzialności zawodowej za zawinione naruszenie przepisów związanych z wykonywaniem danego zawodu medycznego.
Postępowanie w tym zakresie obejmuje:
• czynności sprawdzające i postępowanie wyjaśniające prowadzone przez Rzecznika dyscyplinarnego działającego przy ministrze zdrowia;
• postępowanie przed Komisją Odpowiedzialności Zawodowej (tj. zakończone
orzeczeniem o ukaraniu lub ustaleniem, że osoba jest niewinna);
• w skład członków Komisji Odpowiedzialności Zawodowej wejdą przedstawiciele zawodów medycznych objętych projektowaną ustawą;
• tytuły zawodowe odpowiadające nazwom danych zawodów medycznych będą
podlegać ochronie prawnej.
Konieczność wprowadzenia wymogów co do kwalifikacji zawodowych
Asystentka stomatologiczna: brak odpowiednich kwalifikacji zawodowych
- może narazić pacjentów na choroby zakaźne np. zakażenie wirusem HBV, HCV, HIV z powodu nieumiejętnego użytkowania, przechowywania i konserwowania urządzeń i instrumentów stomatologicznych oraz braku wiedzy w zakresie rozróżniania i stosowania środków odkażających stosowanych w stomatologii, a także braku wiedzy i umiejętności dotyczącej wyjaławiania narzędzi i materiałów opatrunkowych i nieprzestrzegania zasad aseptyki i antyseptyki;
- może również narazić pacjentów na utratę życia z powodu braku wiedzy i umiejętności niezbędnej do współdziałania z lekarzem dentystą w sytuacji nagłego zagrożenia życia pacjenta podczas wykonywania procedur stomatologicznych, braku wiedzy o lekach p/wstrząsowych, umiejętności przygotowania leków niezbędnych do zastosowania, a także narazić pacjentów na powikłania polekowe z powodu błędnego przygotowywania leków stosowanych w leczeniu chorób jamy ustnej wskazanych przez lekarza, podania produktów leczniczych oraz wyrobów medycznych po upływie terminów ważności lub podania leków bez wskazań lekarskich.
Higienistka stomatologiczna: brak odpowiednich kwalifikacji zawodowych może:
- narazić pacjentów na choroby zakaźne np. zakażenie wirusem HBV, HCV, HIV z powodu braku wiedzy i umiejętności dotyczącej wyjaławiania narzędzi i materiałów opatrunkowych i nieprzestrzegania zasad aseptyki i antyseptyki; narazić pacjentów na utratę życia z powodu braku wiedzy i umiejętności niezbędnej do współdziałania z lekarzem dentystą w sytuacji nagłego zagrożenia życia pacjenta podczas wykonywania procedur stomatologicznych i braku wiedzy o lekach p/wstrząsowych oraz umiejętności przygotowania leków niezbędnych do zastosowania;
- narazić pacjentów na powikłania wynikające z niewłaściwego wykonywania zabiegów profilaktyczno-higienicznych w jamie ustnej takich jak usuwanie osadu i kamienia nazębnego, piaskowanie zębów;
- spowodować nieumiejętność rozpoznawania podstawowych stanów zagrożenia życia występujących u pacjentów poddawanych zabiegom profilaktyczno-higienicznym w jamie ustnej może skutkować niepodjęciem właściwych działań ratunkowych.
Technik dentystyczny brak odpowiednich kwalifikacji zawodowych może spowodować:
- zagrożenia dla zdrowia i życia pacjentów poprzez nieprzestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki przy wykonywaniu protez dentystycznych, w szczególności w sytuacji zwiększonego ryzyka epidemiologicznego (WZW, HIV);
- niewłaściwe rozróżnianie rodzajów i właściwości materiałów podstawowych i pomocniczych stosowanych w protetyce dentystycznej;
- niewłaściwe projektowanie konstrukcji protetycznych, analizowanie i ocenianie wykonywanych projektów;
- niewłaściwą ocenę wycisków oraz niewłaściwe wykonywanie z nich gipsowych modeli roboczych; nieprecyzyjne wykonywanie ze stopów metali odlewów uzupełnień protetycznych i elementów do uzupełnień protetycznych;
- niewłaściwe wykonywanie napraw uzupełnień protetycznych i aparatów ortodontycznych.
Co z pomocą dentystyczną?
Co do pomocy dentystycznej, to jest to stanowisko pracy, na którym może pracować osoba posiadająca średnie wykształcenie (nie musi być to wykształcenie medyczne) oraz przeszkolenie zawodowe. Zatem ostatecznie uznano, że nie ma uzasadnienia do uwzględnienia pomocy dentystycznej w ustawie.
Aczkolwiek w przestrzeni publicznej funkcjonuje jeszcze zawód pomocy dentystycznej. Prezydium NRL twierdziło, że nie ma potrzeby utrzymywania zawodów o podobnych kompetencjach i uprawnieniach. Wystarczają, powszechnie rozpoznawane i uznawane zawody, asystentki i higienistki stomatologiczne.
Twórcy ustawy zauważyli jednak, że szereg gabinetów stomatologicznych wciąż zatrudnia osoby, które wykonują zawód pomocy dentystycznej. Zatem istnieje potrzeba unormowania funkcjonowania takich osób na rynku pracy.
Wśród osób, wykonujących zawód pomocy dentystycznej są głównie osoby, które zbliżają się do wieku emerytalnego, a także będące już na emeryturze.
Zauważono, że konieczność formalnego uzupełnienia kwalifikacji może de facto doprowadzić do faktycznego wypchnięcia z rynku pracy doświadczonych i dobrze wykwalikowanych pracowników pełniących funkcje pomocy dentystycznej.
Uwzględnienie ich istnienia na rynku pracy podyktowana jest również koniecznością zapewnienia płynności pracy i prawidłowego funkcjonowania gabinetów zatrudniających pomoce dentystyczne.
Przepisy przejściowe ustawy miały regulować status osób, które w dniu wejścia w życie nowych przepisów spełniałyby łącznie warunki do wykonywania zawodu medycznego określone w art. 2 ust. 1 ustawy.
Osoby te miały stać się osobami wykonującymi zawód medyczny (w rozumieniu ustawy) i miało im przysługiwać prawo wpisu do rejestru osób wykonujących zawód medyczny.
Uznanie kwalifikacji miało się odbywać poprzez wykazanie, że dana osoba posiada dyplom, świadectwo lub inny dokument, potwierdzający kwalifikacje do wykonywania zawodu medycznego, uzyskany w toku kształcenia w systemie oświaty lub szkolnictwa wyższego.
Natomiast podstawą do wykonywania zawodu pomocy dentystycznej miało być odbycie przeszkolenia przez lekarza dentystę oraz posiadanie wykształcenia średniego.
Zatem osoby takie nie będą mogły potwierdzić swoich umiejętności stosownym dokumentem, a tym samym nie będą mogły uzyskać wpisu do rejestru osób wykonujących zawód medyczny, we wskazanym wyżej trybie.
W ocenie Prezydium NRL istniała potrzeba unormowania na poziomie
przepisów przejściowych do projektowanej ustawy kwestii osób wykonujących zawód pomocy dentystycznej i stworzenie szybkiej ścieżki prawnej pozwalającej tym osobom na uzupełnienie formalnego wykształcenia na poziome asystentki stomatologicznej.
Zdaniem Prezydium w takim przepisie powinny były być uregulowane następujące kwestie:
- Osoby, które w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy wykonują od co najmniej 18 miesięcy nieprzerwanie zawód pomocy dentystycznej mogą uzyskać wpis do rejestru, jako osoby wykonujące zawód asystentki stomatologicznej, po złożeniu wniosku popartego przez jednostkę zatrudniającą i po odbyciu szkolenia uzupełniającego.
- Program szkolenia uzupełniającego miałby określić minister zdrowia w rozporządzeniu.
- Rozporządzenie jednocześnie określałoby krąg podmiotów uprawnionych do przeprowadzenia szkolenia uzupełniającego. Jednym z takich podmiotów miałaby być Naczelna Rada Lekarska.
Komentarze