Zmiany te budzą olbrzymi niepokój środowiska lekarskiego, ponieważ przepis art. 155 kodeksu karnego odnosi się do spraw dotyczących tzw. błędów medycznych. Pomimo że czyn z art. 155 kodeksu karnego popełnić może każdy, to jednak lekarze, z uwagi na charakter podejmowanych czynności zawodowych i ciągłe balansowanie na granicy życia i śmierci pacjentów w walce o to życie, są grupą zawodową szczególnie narażoną na odpowiedzialność przewidzianą w tym przepisie.

Lekarz, który popełni przestępstwo z art. 155 Kodeksu karnego, powinien ponieść prawnokarne konsekwencje swego czynu. Konsekwencje te powinny być jednak adekwatne do okoliczności zarówno jego popełniania, jak i postawy tego lekarza. Sąd orzekający w takiej sprawie musi mieć pozostawioną szerszą swobodę wymiaru kary, tak aby była ona sprawiedliwa i adekwatna do stopnia zawinienia, okoliczności, w jakich doszło do popełnienia czynu i postawy lekarza.

Podniesienie do 1 roku dolnej granicy możliwej sankcji karnej za przestępstwo nieumyślnego spowodowania śmierci w znaczący sposób zmniejszy możliwość orzekania przez sąd kary pozbawienia wolności w takim wymiarze, który pozwoli na zastosowanie wobec sprawcy warunkowego zawieszenia wykonania takiej kary. Stosownie do treści art. 69 kodeksu karnego sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności, pod warunkiem, że została orzeczona w wymiarze nieprzekraczającym 1 roku.

Oznacza to, że w świetle omawianej nowelizacji zastosowanie warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec sprawcy nieumyślnego spowodowania śmierci będzie możliwe jedynie wówczas, gdy sąd wymierzy mu karę w najniższym przewidzianym treścią art. 155 kodeksu karnego wymiarze.

Co równie istotne, podwyższenie górnej granicy wymiaru kary pozbawienia wolności do lat 10 całkowicie wykluczy możliwość zastosowania art. 37a kodeksu karnego, przewidującego możliwość orzeczenia kary ograniczenia wolności lub grzywny zamiast kary pozbawienia wolności. Przepis art. 37a kodeksu karnego, zarówno w brzmieniu obecnie obowiązującym jak i zmienionym przez Sejm, daje bowiem możliwość wymierzania takich kar zamiast kary pozbawienia wolności jedynie w przypadku skazania sprawcy za przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 8 lat pozbawienia wolności. Po wejściu w życie ustawy z 16 maja 2019 r. sąd skazując osobę za nieumyślne spowodowanie śmierci nie będzie miał zatem co do zasady możliwości wymierzenia innej kary niż kara pozbawienia wolności, nawet w sytuacji, gdy taka kara lepiej spełni swoje cele.

Obawa przed niemalże automatycznym zastosowaniem wobec lekarza bezwzględnej kary pozbawienia wolności, w sposób oczywisty będzie kształtować postawy lekarzy. Obawa ta będzie, siłą rzeczy, skłaniać ich do minimalizowania ryzyka poniesienia tak ukształtowanej odpowiedzialności karnej, w tym ograniczania czasu pracy oraz zwiększenia asekuracji diagnostycznej i terapeutycznej, co zmniejszy znacznie skuteczność leczenia pacjentów.