• Minister zdrowia otrzymuje sygnały o planowanych zwolnieniach lekarzy i lekarzy dentystów odbywających szkolenie specjalizacyjne w trybie pozarezydenckim.
• Problem występuje w dużej skali w jednym województwie, pozostałe urzędy wojewódzkie zgłaszają pojedyncze przypadki rozwiązywania umów z lekarzami i lekarzami dentystami.
• Minister zdrowia wystąpił do rektorów UM z prośbą o podjęcie wszelkich działań zatrzymujących proces wypowiadania dotychczasowych umów.
• Resort zdrowia analizuje możliwości wyeliminowania w przyszłości niekorzystnej sytuacji dla młodych lekarzy i lekarzy dentystów.

Zmiany w prawie unijnym zamykają wolontariat podczas specjalizacji

Z uwagi na to, że przepisy dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych nie przewidują w ramach wolontariatu (tj. bez wynagrodzenia) realizacji szkolenia specjalizacyjnego i wykonywania w trakcie niego świadczeń zdrowotnych, istniała konieczność dostosowania jej przepisów do obowiązujących norm unijnych.

Przepisy ustawy z 5 grudnia 1996 r. sprzed jej nowelizacji nie przywoływały w art. 16h przepisów ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057) regulującej warunki wykonywania świadczeń przez wolontariuszy oraz korzystania z tych świadczeń. Oznacza to, że od dnia wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz niektórych innych ustaw podmioty szkolące, które miały zawarte z lekarzami umowy cywilnoprawne na zasadach tzw. wolontariatu, muszą dokonać ich aneksowania, w celu wprowadzenia do treści umów zapisów o wynagrodzeniu, które nie będzie mogło być niższe niż wysokość minimalnej stawki godzinowej za pracę ustalonej na podstawie przepisów ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564).

Zwolnienia lekarzy specjalizujących się w trybie pozarezydenckim

Nie ulega wątpliwości, że wprowadzona ustawą zmiana przepisu wiąże się z koniecznością dokonania zmian dotychczasowych umów oraz rezerwowania środków na kształcenie lekarzy przez jednostki szkolące. Szkolenie specjalizacyjne to nie tylko forma szkolenia teoretycznego, ale również praktycznego. W trakcie szkolenia specjalizacyjnego lekarz specjalizujący się realizuje wobec pacjentów (pod nadzorem kierownika specjalizacji lub samodzielnie) świadczenia opieki zdrowotnej kontraktowane i finansowane przez NFZ, a w obszarze komercyjnym finansowane przez pacjentów.

Minister zdrowia po otrzymaniu sygnałów o planowanych zwolnieniach lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne w trybie pozarezydenckim na podstawie umowy cywilnoprawnej zgodnie z art. 16m ust 2 pkt 4 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, zlecił urzędom wojewódzkim analizę problemu i poprosił o przekazanie informacji o skali zjawiska.

Skala wypowiadania umów

Po otrzymaniu informacji z urzędów wojewódzkich okazało się, że w jednym województwie problem występuje w dużej skali. Pozostałe urzędy wojewódzkie zgłaszały pojedyncze przypadki, gdzie planowano lub rozwiązano z lekarzem umowę cywilnoprawną.

W związku z pozyskanymi danymi minister zdrowia wystąpił bezpośrednio z interwencją do podmiotu odpowiedzialnego za szkolenie specjalizacyjne lekarzy.

17 marca 2021 r. odbyło się spotkanie z rektorem uniwersytetu medycznego, który nadzoruje pracę szpitala klinicznego, w którym planowane było najwięcej wypowiedzeń umów cywilnoprawnych. W trakcie spotkania rektor przedstawił stanowisko dyrektora szpitala zapewniając, że żadna umowa cywilnoprawna o szkolenie specjalizacyjne nie zostanie rozwiązana.

Minister zdrowia prosi o wstrzymywanie wypowiedzeń

Dodatkowo minister zdrowia wystąpił do pozostałych rektorów UM z prośbą o podjęcie wszelkich działań zatrzymujących proces wypowiadania dotychczasowych umów cywilnoprawnych (wolontariatu) lekarzom realizującym szkolenie specjalizacyjne w nadzorowanych szpitalach klinicznych oraz o podjęcie współpracy w tym zakresie z wojewodą, marszałkiem województwa i samorządem lekarskim.

Zmiany w szkoleniach specjalizacyjnych na przyszłość 

Resort zdrowia analizuje już możliwości wyeliminowania w przyszłości tej niekorzystnej dla młodych lekarzy sytuacji, w jakiej się obecnie nieoczekiwanie znaleźli. Jednocześnie informuję, że żaden lekarz, z którym zostanie rozwiązana umowa cywilnoprawna o szkolenie specjalizacyjne nie pozostaje bez wsparcia wojewody.

W sytuacji, gdy do urzędu wojewódzkiego zgłosi się lekarz, z którym zostanie rozwiązana umowa o szkolenie specjalizacyjne nie z winy lekarza lub w sytuacji, gdy lekarz nie zostanie przyjęty przez jednostkę szkoleniową do odbywania szkolenia specjalizacyjnego, urząd wojewódzki jest zobowiązany do skierowania lekarza do innej jednostki szkoleniowej, w której w danym momencie są wolne miejsca szkoleniowe. W przypadku braku wolnych miejsc szkoleniowych lekarz czeka na „uwolnienie” miejsca szkoleniowego i jako pierwszy jest tam kierowany.

Informację na temat perturbacji wiążących się ze zmianami w prawie podał wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski.