W praktyce lekarza dentysty możemy spotkać się z kilkoma rodzajami odpowiedzialności m.in. karnej, zawodowej i cywilnej. Przedmiotem zainteresowania niniejszego artykułu jest odpowiedzialność cywilna za błąd w sztuce. Przy czym zostaną zasygnalizowane najważniejsze kwestie, które zostaną rozwinięte w kolejnych częściach cyklu.

Należy oczywiście pamiętać, że samo popełnienie błędu w sztuce nie jest jedyną sytuacją, w której pojawia się odpowiedzialność cywilna. Wspomnieć należy także, że to samo działanie lub zaniechanie może powodować powstanie obok odpowiedzialności cywilnej, także odpowiedzialności karnej i zawodowej np. na skutek popełnionego błędu przy przygotowywaniu pacjenta do usunięcia zębów doszło do zgonu pacjenta lekarz dentysta będzie wówczas odpowiadał za nieumyślne spowodowanie śmierci na podstawie art. 155 kodeksu karnego.

Zanim przejdziemy do omówienia odpowiedzialności cywilnej wymaga przedstawienia czym jest błąd w sztuce lekarza dentysty.

Błędem w sztuce lekarskiej jest postępowanie lekarza sprzeczne z powszechnymi, obowiązującymi go w odniesieniu do konkretnej czynności medycznej zasadami postępowania zawodowego, mającymi swoją podstawę w nauce i praktyce medycznej.

Na gruncie prawa cywilnego ma to ścisły związek z tzw. wzorcem dobrego lekarza, którego zastosowanie w danej sytuacji pozwala określić czy mamy do czynienia z czynem niedozwolonym, w szczególności z błędem w sztuce czy też nie.

Należy podkreślić, że wzorzec ten nie jest uniwersalnym narzędziem dla prawnika, lecz charakteryzuje się pewnymi cechami wspólnymi.

Po pierwsze, jest obiektywny i zarazem abstrakcyjny, a zatem całkowicie niezależny od indywidualnych cech i właściwości konkretnego lekarza (jego doświadczenia, nawyków itp.), w tym oczywiście także lekarza dentysty.

Po drugie, jest jednocześnie zmienny (elastyczny) w zależności od tego jakiej specjalizacji stomatologicznej dotyczy np. wzorzec dobrego ortodonty, czy wzorzec dobrego protetyka. Ocena zachowania konkretnego lekarza będzie porównywana do zachowania specjalisty w danej dziedzinie np. jeśli stomatolog dziecięcy decyduje o ekstrakcji zęba u osoby dorosłej, to prawidłowość tego zabiegu oceniana będzie nie przez pryzmat zachowania stomatologa dziecięcego, lecz chirurga szczękowego.

Po trzecie, kształt wzorca uzależniony jest także od tego czy model powinnego działania stanowi punkt odniesienia dla fachowca z nowoczesnej kliniki, dobrze wyposażonej w aparaturę i sprzęt medyczny, czy mniejszego szpitala o skromniejszym budżecie.

Po czwarte, wzorzec pozostaje zależny od stanu wiedzy, a zatem zmienia wraz z rozwojem i postępem medycyny, co powoduje obowiązek stałego dokształcania się, podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych i zdobywania doświadczenia. Podkreślenia wymaga, że ma to być rzeczywiste podnoszenie kwalifikacji, a nie kolekcjonowanie certyfikatów.