• Kobiety w ciąży, kombatanci, inwalidzi wojenni i wojskowi, kombatanci, działacze opozycji antykomunistycznej - lista uprawnionych do korzystania z opieki medycznej poza kolejnością liczy kilkanaście pozycji
  • Osoby uprawnione do leczenia poza kolejnością - co do zasady - powinny być przyjęte w dniu zgłoszenia, ale możliwy jest też siedmiodniowy termin 
  • Uprawnienia do świadczeń zdrowotnych poza kolejnością dotyczą pacjentów tzw. pierwszorazowych  

Katalog pacjentów, którzy mają prawo do skorzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością określa art. 47c ust. 1 pkt 1–14 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Kto może skorzystać z leczenia poza kolejką  

Do pacjentów, których nie obowiązuje kolejka należą m.in.:

  • kobiety w ciąży;
  • świadczeniobiorcy, mający prawo do bezpłatnych przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych;
  • osoby posiadające tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi;
  • osoby posiadające tytuł Zasłużonego Dawcy Przeszczepu;
  • inwalidzi wojenni i wojskowi;
  • żołnierze zastępczej służby wojskowej;
  • cywilne niewidome ofiary działań wojennych;
  • kombatanci;
  • działacze opozycji antykomunistycznej i osoby represjonowane z powodów politycznych;
  • osoby deportowane do pracy przymusowej;
  • uprawnieni żołnierze lub pracownicy, których procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30 proc.;
  • weterani poszkodowani, których procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30 proc.;
  • dawcy krwi, którzy oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocza po chorobie COVID-19;
  • żołnierze zawodowi, wymienieni w art. 287 (w przypadku korzystania ze świadczeń w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej oraz przez niego nadzorowanych);
  • żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową, żołnierze OT pełniący terytorialną służbę wojskową rotacyjnie lub żołnierze pełniący służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (w przypadku korzystania ze świadczeń udzielanych w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz przez niego nadzorowanych).

Takie uprawnienia wynikają z art. 47c ustawy o świadczeniach, świadczeniobiorcy.

Świadczenie w dniu zgłoszenia lub w ciągu 7 kolejnych  

Świadczeniodawca powinien objąć uprawnionych pacjentów opieką zdrowotną w dniu zgłoszenia (art. 47c ust. 3 ustawy). W przypadku gdy nie będzie takiej możliwości - pacjentowi powinien być wyznaczony inny termin (poza kolejnością przyjęć wynikającą z listy oczekujących).

Świadczenie z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej nie powinno być udzielone później niż w ciągu siedmiu dni roboczych od dnia zgłoszenia (art. 47c ust. 4 ustawy). Termin ten nie dotyczy jednak świadczeń szpitalnych.

Kolejka w przypadku kontynuowania leczenia?

RPP poinformował, że w przypadku, gdy świadczeniobiorca (pacjent) jest już objęty leczeniem, przy wyznaczaniu kolejnych terminów traktowany jest jako osoba kontynuująca leczenie, i jedynie wskazania medyczne (plan leczenia) powinny mieć wpływ na wyznaczenie terminu kolejnego świadczenia.

W tym kontekście na uwagę zasługuje inna wskazówka autorstwa RPP, który w końcu 2022 r informował:

Przepisy o pierwszeństwie leczenia nie są ograniczane do tzw. świadczeń pierwszorazowych. Tak więc kontynuacja leczenia (dalsze świadczenia diagnostyczne i terapeutyczne w ramach prowadzonego specjalistycznego leczenia ambulatoryjnego) również powinny być udzielane z uwzględnieniem uprawnień – przypomina Rzecznik Praw Pacjenta.

Prawo to potwierdził Sąd Administracyjny w Warszawie, który uznał, że zasadą powinno być udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej osobom o których mowa w art. 47 c ust. 1 ustawy o świadczeniach poza kolejnością i to nie tylko w przypadku tzw. świadczeń pierwszorazowych, ale także każdych kolejnych. Ustawodawca przewidział szczególne warunki ochrony zdrowia pacjentów posiadających uprawnienia, a rzeczą świadczeniodawców jest dostosowanie się do ich przestrzegania.

Sygn. akt VII SA/Wa 443/17