• Orzecznik ZUS może m.in. zażądać od lekarza wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonego
  • W przypadku wykrycia nieprawidłowości w wystawianiu zwolnień lekarskich, ZUS może cofnąć upoważnienie do ich wystawiania (na okres do 12 miesięcy)
  • Orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu powinno nastąpić po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub chorego członka rodziny i musi zostać odpowiednio zapisane w dokumentacji medycznej

Kontrole lekarza orzecznika ZUS

Prawidłowość wystawiania zwolnień lekarskich (orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby) podlega kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - kontrolę wykonują lekarze orzecznicy ZUS (art. 59 i nast. ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).

W toku kontroli lekarz orzecznik ZUS może m.in. zażądać od lekarza wystawiającego zaświadczenie udostępnienia dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonego stanowiącej podstawę wydania zaświadczenia lekarskiego lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie.

Cofnięcie upoważnienia do wystawiania zwolnień lekarskich

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wystawianiu zwolnień lekarskich, w szczególności gdy zaświadczenie lekarskie zostało wystawione:

  • bez przeprowadzenia bezpośredniego badania ubezpieczonego;
  • bez udokumentowania rozpoznania stanowiącego podstawę orzeczonej czasowej niezdolności do pracy

- Zakład Ubezpieczeń Społecznych może, w formie decyzji, cofnąć upoważnienie do ich wystawiania, na okres do 12 miesięcy od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna.

Od powyższej decyzji ZUS, można złożyć odwołanie do ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego

Obowiązki lekarza przy wystawianiu zwolnienia lekarskiego

Orzekanie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne lub o konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny:

  • powinno nastąpić po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia ubezpieczonego lub chorego członka rodziny;
  • musi zostać odpowiednio dokumentowane w dokumentacji medycznej.

Tryb i sposób orzekania o czasowej niezdolności do pracy oraz wystawiania zaświadczenia lekarskiego szczegółowo określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 10 listopada 2015 r. w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim.  

Lekarz, wydając orzeczenie, ma obowiązek brać pod uwagę wszystkie okoliczności istotne dla oceny stanu zdrowia i upośledzenia funkcji organizmu powodujące czasową niezdolność do pracy ubezpieczonego (pacjenta), ze szczególnym uwzględnieniem rodzaju i warunków pracy (§  3 ww. rozporządzenia w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy).

***
Karol Kolankiewicz, adwokat; specjalizuje się w sprawach związanych z prawem medycznym i ochroną danych osobowych; nieprzerwanie do 2009 r. prowadzi szkolenia z zakresu prawa medycznego, karnego oraz z zakresu ochrony danych medycznych;

Współautor publikacji książkowych:
„Kodeks Etyki Lekarskiej. Komentarz” (2021),
„Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia” (2021),
„Wykonywanie zawodów lekarza i pielęgniarki w Polsce przez medyków z Ukrainy. Poradnik dwujęzyczny” (2022),
„Zgoda na leczenie i inne oświadczenia pacjenta. Wzory pism z omówieniem” (2023).