• Dentystka pracowała przez 19 lat, 1 miesiąc i 16 dni jako lekarz dentysta, cały czas przyjmując pacjentów
  • ZUS nie chciał zaliczyć dentystce pracy w szczególnych warunkach, uznając, że w czasie, gdy ta pełniła funkcję kierowniczki przychodni - nie pracowała literalnie jako dentystka. Tak jednak nie było.
  • Ze zgromadzonego materiału wynika, że dentystka, jako kierowniczka przychodni cały czas leczyła pacjentów.
  • Ze zgromadzonego materiału w sprawie wynika, że kobieta może skorzystać z wcześniejszej emerytury, bo cały czas leczyła pacjentów - uznał Sąd Okręgowy w Lublinie.  .

Dentystka po skończeniu studiów w Akademii Medycznej w Lublinie i zdobyciu uprawnień do wykonywania zawodu stomatologa została skierowana do pracy w Zakładzie Opieki Zdrowotnej. Pracę jako lekarz dentysta wykonywała w pełnym wymiarze 42 godzin tygodniowo.

Praca była wykonywana przez kobietę w gabinecie stomatologicznym, w systemie zmianowym. Przyjmowała pacjentów:

  • lecząc i usuwając zęby;
  • wykonując leczenie protetyczne;
  • realizując wszystkie czynności jakie należą do obowiązków lekarza dentysty.

 Dentystka podjęła dodatkowe zatrudnienie lekarza dentysty w wymiarze 50 godzin miesięcznie w przychodni Spółdzielni Pracy po godzinach pracy u podstawowego pracodawcy.

W ramach etatu kobieta oprócz pracy w gabinecie stomatologicznym przychodni rejonowej wykonywała pracę dentystki w szkole podstawowej, a także dodatkowo pracę w pogotowiu stomatologicznym - oddziale pomocy doraźnej ZOZ, wykonując całodobowe dyżury m.in. w soboty i niedziele. Oznaczało to przyjmowanie pacjentów w gabinecie dentystycznym i ich samodzielne leczenie. Wykonywała te obowiązki przez 8 godzin dziennie plus dodatkowe godziny pracy w ramach dyżurów na pogotowiu stomatologicznym. Nie pobierała dodatku za pracę w warunkach szczególnych.

Praca niebezpieczna przy amalgamacie

Praca była bardzo ciężka. Zdarzało się, że dziennie przyjmowała do 30 pacjentów. Wówczas leczono amalgamatami, które rozdrabniano w moździerzu, miała kontakt z rtęcią. Używała różnych środków odkażających, które gromadziły się w drogach oddechowych. Miała kontakt z różnymi pacjentami, była narażona na możliwość zarażenia się chorobami zakaźnymi przenoszonymi przez pacjentów. Praca była wykonywana w pozycji wymuszonej, przeważnie na stojąco, w pochyleniu, do wykonania wypełnień używano urządzeń wibracyjnych, wiertarek.

Praca protetyka  

Po uzyskaniu specjalizacji związanej z protetyką czas pracy wnioskodawczyni został podzielony na pracę w poradni stomatologicznej oraz dwa razy w tygodniu na pracę w protezowni. Wnioskodawczyni wtedy wykonywała pracę lekarza stomatologa w gabinecie protetycznym, nadal pracowała z pacjentem, robiła wyciski protez, przymierzała protezy, dopasowywała je. Tak samo była to praca ściśle związana z leczeniem stomatologicznym, ciężka, stresująca.

Zgromadzony materiał dowodowy wskazuje, że wnioskodawczyni od początku zatrudnienia podjęła pracę w charakterze lekarza stomatologa wykonującego stale leczenie dentystyczne pacjentów poradni stomatologicznej.

Kierowanie przychodnią, a praca w szczególnych warunkach 

W żadnym wypadku nie może być wyłączona z tego okresu praca wykonywana przez wnioskodawczynię w okresie kiedy powołaną ją na kierownika pracowni stomatologicznej. W tym okresie wnioskodawczyni nadal stale pracowała jako lekarz dentysta wykonując leczenie stomatologiczne w poradni, dodatkowo pracowała w ramach dyżurów w poradni pomocy doraźnej.

Poza tym obowiązki wnioskodawczyni jako kierownika pracowni stomatologicznej nie zmniejszały jej stałych obowiązków jako lekarza leczącego pacjentów. Poza tym nie było to w pełni stanowisko samodzielne gdyż wnioskodawczyni w tym czasie podlegała kierownikowi przychodni stomatologicznej.

Tymczasem ZUS uznał, że czasu pracy dentystki, podczas którego pełniła funkcję kierownika przychodni, nie można zaliczyć do okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach.  

Kiedy przysługuje emerytura 

Kobietom urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku , jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęły okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat.

Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.

Okres zatrudnienia, wymagany do uzyskania emerytury, uważa się okres wynoszący 20 lat - dla kobiet i 25 lat - dla mężczyzn.

Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

  • osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,
  • ma wymagany okres zatrudnienia, w tym, co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W celu nabycia prawa do emerytury dentystka musiała spełnić łącznie następujące przesłanki:

  •  osiągnąć obniżony do 55 lat wiek emerytalny;
  • nie przystąpić do otwartego funduszu emerytalnego;
  • udowodnić:
    - co najmniej 15-letni okres wykonywania prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz
    - staż pracy w wymiarze co najmniej 20 lat.

Sąd ocenia sytuację dentystki

Bezspornym jest, że skarżąca, nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego , ukończyła obniżony do 55 lat wiek emerytalny i legitymowała się co najmniej dwudziestoletnim stażem pracy.

W postępowaniu sądowym należało jedynie ustalić, czy skarżąca rzeczywiście stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywała pracę udokumentowaną w świadectwie pracy zwierającym wzmiankę o wykonywaniu pracy w szczególnych warunkach. Wliczono, że okresy te w przypadku dentystki wynoszą łącznie 19 lat, 1 miesiąc i 16 dni, a więc przekraczają wymagane ustawą 15 lat.

O tym, czy praca wykonywana przez dentystkę była realizowana w warunkach szczególnych decyduje nie nazwa stanowiska formalnie powierzonego, ale rzeczywiście wykonywane przez pracownika czynności.

Praca dentystki odpowiada tej wskazanej w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. z 1983 r. nr 8, poz. 43 ze zm.):

  • Wykaz A, dział XII „W służbie zdrowia i opiece medycznej”, pod poz. 2 „Prace w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych oraz prace lekarzy stomatologów”
  • oraz wymienionemu w załączniku Nr 1 do zarządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 12 lipca 1983 r. w sprawie pracy wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu zdrowia i opieki społecznej (Dz. Urz. MZ z 1983 r., Nr 8, poz. 40 ze zm.): w dziale XII poz. 2, lit. b „prace lekarzy stomatologów” pkt 1 stanowisku – „lekarza stomatologa przyjmującego pacjentów”.

 W związku z tym należy uznać, iż wnioskodawczyni spełniła wszystkie przesłanki niezbędne do ustalenia jej prawa do emerytury, bowiem legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczeniowym w wymiarze ponad 20 lat, stażem pracy w warunkach szczególnych w wymiarze co najmniej 15 lat, ma ukończone 55 lat życia, oraz nie przystąpiła do otwartego funduszu emerytalnego. Tym samym spełniła wszystkie przesłanki do przyznania jej prawa do emerytury od dnia złożenia wniosku.