- Najczęstsze choroby zawodowe lekarzy dentystów dotyczą schorzeń kończyn górnych i kręgosłupa (90 proc. rejestrowanych przypadków)
- Lekarz dentysta ma obowiązek zgłoszenia każdego podejrzenia występowania choroby zawodowej u pacjenta właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy
- Stomatolog ma prawo i obowiązek oceniać u pacjentów występowanie czynników: rakotwórczych, biologicznych, chemicznych, alergenów
Czytaj więcej
Jak rozliczać kontrakty stomatologiczne? NFZ uspokaja
Najczęstsze dolegliwości występujące u lekarzy dentystów
Wśród dolegliwości, które najczęściej dotykają stomatologów wymienia się:
- zespół cieśni nadgarstka,
- tzw. łokieć tenisisty,
- łokieć golfisty,
- zespół bolesnego barku,
- boczne skrzywienie kręgosłupa,
- dyskopatię,
- zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych,
- zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa.
Szanse na zminimalizowanie ryzyka wstąpienia choroby zawodowej
Tego typu zmiany chorobowe mogą być po części wynikiem predyspozycji genetycznych, ale największe zagrożenie wynika z powtarzanych latami ruchami w wymuszonej, nienaturalnej pozycji
Siedzący tryb życia i pracy obniża naturalną wydolność i funkcje organizmu.
Ważnym elementem profilaktyki jest wprowadzenie ruchu uzupełniającego pracę z pacjentem.
Problemom – przynajmniej po części - mogą zapobiec:
- częsta zmiana pozycji ciała;
- wykonywanie ćwiczeń mobilizujących mięśnie przeciwstawne do przeciążanych;
- zmiana pozycji kręgosłupa w celu odciążenia jego stawów oraz mięśni;
rozciąganie mięśni; - systematyczne (1-2 razy w tygodniu po 30-45 minut) pływanie lub ćwiczenie w wodzie;
- wykonywanie ćwiczeń, które wspomagają kręgosłup (joga, pilates, nordic walking);
- spacery;
- jazda na rowerze;
- regularny sen (odpowiedni wypoczynek w nocy zapewnią odpowiednio dobrana poduszka (wyprofilowana, z opcją „pamięci” oraz wielowarstwowy materac).
Czytaj więcej
Bruksizm. Problem do pokonania?Lekarz dentysta rozpoznaje chorobę zawodową u pacjenta
Jeśli chodzi o choroby zawodowe, to obowiązki dentysty w głównej mierze dotyczą pacjentów. Otóż okazuje się, że dentysta powinien dbać o stan zdrowia swój, ale oczywiście także pacjentów.
Obowiązek taki wynika z art. 235 par. 2 Kodeku pracy (Dz. U. z 2009 r. nr 99, poz. 825). Czytamy w nim, że: lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął podejrzenie występowania u pacjenta choroby zawodowej, jest obowiązany niezwłocznie zgłosić właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu i właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy każdy taki przypadek.
Na co lekarz dentysta powinien zwracać uwagę przy stawianiu tezy o chorobie zawodowej? Czynniki, o których mówią przepisy w większości przypadków nie mogą być ocenione przez lekarzy dentystów, dlatego ci - jak dotychczas - tylko w wyjątkowych sytuacjach zgłaszają przypadki podejrzeń występowania choroby zawodowej.
Są to, wywołujące chorobę zawodową:
- czynniki chemiczne i fizyczne (rodzaj czynnika, wartość stężeń lub natężeń i średni czas narażenia zawodowego);
- czynniki biologiczne (rodzaj czynnika, ustalenie kontaktu, okresu utajenia oraz stwierdzenie mechanizmu działania lub drogi szerzenia się czynnika, bez konieczności określenia stężenia tego czynnika);
- czynniki o działaniu uczulającym - alergeny (rodzaj czynnika i stwierdzenie kontaktu z takim czynnikiem w czasie pracy, jeżeli występował on w środowisku pracy, narzędziach pracy, surowcach, półproduktach lub gotowych wyrobach, bez konieczności określania stężenia tego czynnika);
- czynniki o działaniu rakotwórczym (substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym), na pierwotną lokalizację nowotworu i okres latencji;
- sposób wykonywania pracy (określenie stopnia obciążenia wysiłkiem fizycznym oraz chronometraż czynności, które mogą powodować nadmierne obciążenie odpowiednich narządów lub układów organizmu ludzkiego).
Czytaj więcej
Kto na wiceministra zdrowia od stomatologii?Ministerstwo Zdrowia o przepisach w sprawie chorób zawodowych
Za chorobę zawodową, zgodnie z art. 235¹ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2022 r. poz. 1510, z późn. zm.) uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy - wyjaśnia Waldemar Kraska wiceminister zdrowia.
W celu rozpoznania choroby zawodowej konieczne jest spełnienie dwóch warunków:
- choroba została wymieniona w wykazie chorób zawodowych, który stanowi załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych(Dz. U. z 2022 r. poz. 1836);
- w wyniku oceny warunków pracy stwierdzono bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy.
Sam proces zakwalifikowania schorzenia jako choroby zawodowej jest procesem wieloetapowym, uzależnionym również od procedur diagnostyczno - orzeczniczych podejmowanych w stosunku do określonego przypadku schorzenia lub schorzeń. W wyniku którego właściwy państwowy inspektor sanitarny wydaje decyzję administracyjną o stwierdzeniu choroby zawodowej (po otrzymaniu z jednostki orzeczniczej orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu choroby zawodowej lub braku podstaw do jej rozpoznania) oraz po zapoznaniu się z dokumentacją dotyczącą czynnika uznanego w środowisku pracy za przyczynę choroby.
Statystyka chorób zawodowych
Liczba stwierdzonych chorób zawodowych:
- 2176 - 2015 r.
- 2156 - 2016 r.
- 1972 – 2017 r.
- 2050 - 2018 r.
- 2131 - 2019 r.
- 1910 - 2020 r.
- 2 593 - 2021 r.
- 2 714 - 2022 r.
Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadzą statystykę w zakresie liczby zgłoszeń podejrzeń choroby zawodowej bez podziału na choroby zawodowe według pozycji w wykazie chorób zawodowych.
Liczba zgłoszeń podejrzeń chorób zawodowych, które wpłynęły do stacji sanitarno epidemiologicznych w latach 2015 – 2022:
- 5039 - 2015 r.
- 4879 - 2016 r.
- 4870 - 2017 r.
- 4802 - 2018 r.
- 4902 - 2019 r.
- 3714 - 2020 r.
- 5020 - 2021 r.
- 4987 - 2022 r.
Postępowanie o uznanie choroby zawodowej
Postępowania administracyjne w sprawie podejrzenia choroby zawodowej prowadzą organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych.
Postępowanie administracyjne wiąże się z koniecznością obligatoryjnego sporządzenia opinii biegłego (orzeczenia upoważnionej jednostki diagnostyczno – orzeczniczej) i związanie organu taką opinią.
Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub decyzję o braku podstaw do jej stwierdzenia wydaje właściwy państwowy inspektor sanitarny na podstawie materiału dowodowego, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz na podstawie oceny narażenia zawodowego pracownika lub byłego pracownika.
Okres trwania postępowania administracyjnego co do podejrzenia choroby zawodowej w znacznej mierze zależy od:
- przebiegu zatrudnienia osoby ubiegającej się o chorobę zawodową (liczby zakładów pracy, okresu zatrudnienia);
- od czasu oczekiwania na wydanie orzeczenia lekarskiego przez uprawnioną jednostkę orzeczniczą.
Orzeczenie bez badań lekarskich
Rozporządzeniem Rady Ministrów z 23 czerwca 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. poz. 1287) w § 6 wprowadzono przepis umożliwiający w przypadkach uznanych przez lekarza za uzasadnione stanem zdrowia pracownika, byłego pracownika albo w przypadku śmierci pracownika albo byłego pracownika lekarz, o którym mowa w § 5 ust. 1, wydanie orzeczenia lekarskiego na podstawie dokumentacji medycznej, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego, bez konieczności przeprowadzania badań lekarskich.
Dodatkowo doprecyzowano sposób i tryb postępowania dotyczącego zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych, w tym również w przypadku śmierci pracownika albo byłego pracownika objętego zgłoszeniem podejrzenia choroby zawodowej.
W wykazie chorób zawodowych stanowiących załącznik do ww. rozporządzenia dokonano zmiany definicji przewlekłego obturacyjnego zapalenia oskrzeli (POCH.P), co wynikało z konieczności dostosowania do aktualnej wiedzy medycznej.
Czytaj więcej
Częstochowa: od maja koniec leczenia zębów w narkozieOcena zawodowych i pozazawodowych czynników
Każdy proces diagnostyczno-orzeczniczy prowadzony w Wojewódzkich Ośrodkach Medycyny Pracy oraz w Instytucie Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi jest prowadzony z indywidualną oceną zawodowych i pozazawodowych czynników predysponujących do powstania schorzenia.
Proces ten w każdym przypadku diagnostyki chorób zawodowych jest wykonywany zgodnie z zasadami przyjętymi w orzecznictwie o chorobach zawodowych przez zespól doświadczonych specjalistów, którzy przy podejmowaniu decyzji dotyczących rozpoznania albo braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej są autonomiczni i niedopuszczalne jest wywieranie na nich nacisku za pomocą jakichkolwiek działań administracyjnych.
Terminy postępowań o stwierdzenie choroby zawodowej
Ponadto ze względu na różnorodność chorób zawodowych trudno wskazać realny termin możliwy do otrzymania dla wszystkich pacjentów/pracowników decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
Obecnie proces diagnostyczno-orzeczniczych jest spójny i został usprawniony w ramach ostatnich zmian legislacyjnych zawartych w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 23 czerwca 2021 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych w celu przyspieszenia oraz usprawnienia procesu orzeczniczego w zakresie chorób zawodowych.
W sytuacji zgłoszenia propozycji zmiany rozporządzenia Rady Ministrów z 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych zostaną one wzięte pod uwagę przy kolejnej nowelizacji tego rozporządzenia po ich wnikliwym przeanalizowaniu oraz rozważeniu zasadności ich umieszczenia po zasięgnięciu opinii ekspertów i zainteresowanych podmiotów w tym zakresie.
Czytaj więcej
Cyfrowy przepływ pracy w leczeniu protetycznym
Komentarze