- 2,24 mln Polaków nie jest ubezpieczonych zdrowotnie w kraju. Zdecydowana większość to emigranci, korzystający z opieki zdrowotnej za granicą
- Bezpłatnie, bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego (oprócz sytuacji ratujących życie), udzielane są świadczenia z zakresu: leczenia chorób psychicznych, chorób zakaźnych, leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków
- W systemie opieki zdrowotnej są rozwiązania zapewniające bezpłatny dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej osobom nieubezpieczonym o niskich dochodach. W 2021 r. wniosków o takie ubezpieczenie zdrowotne było 8759
- NFZ wszczyna postępowania w celu odzyskania kosztów poniesionych na leczenie osób, które nie posiadają prawa do świadczeń zdrowotnych. W 2021 r. wydano 6641 decyzji obciążających pacjentów kosztami na poziomie 26,8 mln zł
Czytaj więcej
Leczenie próchnicy. Nadal pokutuje stara szkoła
Dlaczego 2 mln Polaków nie jest ubezpieczonych zdrowotnie
Waldemar Kraska sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia wyjaśnia, że zgodnie z danymi z 2020 r. aż 2,24 mln mieszkańców Polski przebywało czasowo za granicą co najmniej trzy miesiące i w związku z tym nie podejmowało starań w celu uzyskania tytułu do świadczeń opieki zdrowotnej w kraju.
Część osób, która nie posiada statusu ubezpieczonego w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych (CWU) ma jednak podstawę do jego uzyskania. Dotyczy to głównie członków rodziny, często zgłaszanych do ubezpieczenia wstecznie dopiero w momencie konieczności skorzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej.
Ministerstwo Zdrowia zapewnia, że podejmuje działania mające na celu uszczelnianie systemu. Chodzi o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym nowych kategorii osób, dotychczas nie podlegających temu obowiązkowi. Ostatnio do grupy tej dołączono osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania oraz prokurenci, którzy z tego tytułu pobierają wynagrodzenie.
Prawo do ubezpieczenia zdrowotnego osób o niskich dochodach
Okazuje się, że osoby osiągające dochód, uprawniający do otrzymania pomocy społecznej, nie zawsze występują o decyzję uprawniającą do korzystania ze świadczeń zdrowotnych.
W systemie opieki zdrowotnej są jednak rozwiązania zapewniające bezpłatny dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej osobom nieubezpieczonym o niskich dochodach. W 2021 r. wniosków o takie ubezpieczenie zdrowotne było 8759.
Składka zdrowotna dla osób o niskich dochodach
Wysokość składki zdrowotnej nie zależy od kalkulacji ryzyka zachorowania, ani od wysokości kosztów poniesionych w związku z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej. Co do zasady, składka wynosi 9 proc. podstawy wymiaru, stanowiącej dochód ubezpieczonego.
W związku z tym składka osoby o niższych dochodach jest znacznie niższa niż składka osoby o wyższych dochodach (w przypadku osoby ubezpieczonej z tytułu pobierania zasiłku stałego z pomocy społecznej, podstawą wymiaru składki jest kwota odpowiadająca wysokości przyznanego zasiłku).
W przypadku osób o najniższych dochodach możliwe jest finansowanie składki z budżetu państwa, a nie ze środków własnych ubezpieczonego. Chodzi m.in. o osoby pobierające specjalny zasiłek opiekuńczy, czy bezrobotnych niepobierających zasiłku.
Pomoc medyczna w stanie zagrożenia zdrowia i życia
Niezależnie od uprawnień, związanych z ubezpieczeniem zdrowotnym, każdy obywatel ma zagwarantowane bezpłatnie świadczenia medyczne, udzielane w stanie nagłego zagrożenia zdrowia i życia.
W takich sytuacjach świadczenia są udzielane w ramach systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego (PRM).
W ramach PRM pomoc medyczna udzielana jest bezpłatnie wszystkim osobom znajdującym się na terytorium Polski (w tym cudzoziemcom), bez względu na to, czy są osobami uprawnionymi do świadczeń publicznego systemu zdrowotnego.
Świadczenia z zakresu ratownictwa medycznego, udzielane przez szpitalne oddziały ratunkowe, centra urazowe i centra urazowe dla dzieci oraz jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowanych - finansowane są na zasadach i w trybie określonym w ustawie o świadczeniach.
Bezpłatne leczenie bez ubezpieczenia zdrowotnego
Bezpłatnie, bez względu na uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego (oprócz sytuacji ratujących życie), udzielane są świadczenia z zakresu:
- leczenia chorób psychicznych,
- chorób zakaźnych,
- leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków.
Koszt składki po okresie przerwy w ubezpieczeniu zdrowotnym
Stosunkowo wysokie kwoty, związane z opłatą dodatkową, której wysokość zależy od przerwy w ubezpieczeniu - dotyczą wyłącznie przypadku zawierania umowy o ubezpieczenie dobrowolne.
Opłatę tą wprowadzono w celu uniknięcia nadużywania świadczeń. Chodzi o zgłaszanie się do dobrowolnego ubezpieczenia tylko w przypadku konieczności skorzystania z opieki zdrowotnej i po tym okresie rezygnowanie z ubezpieczenia.
Bezpłatna opieka zdrowotna. Sytuacja Polaków emigrantów
Waldemar Kraska przyznaje, że ze względu na bardzo dużą liczbę osób emigrujących z Polski na krótsze bądź dłuższe pobyty w innych państwach europejskich (ponad 2 mln rocznie) nie jest możliwe śledzenie sytuacji ubezpieczeniowej tych osób, skutkującej nabyciem prawa do opieki zdrowotnej w państwie zamieszkania lub pobytu.
Pozyskiwanie, gromadzenie i przetwarzanie danych dotyczących sytuacji ubezpieczeniowej tych osób byłoby kosztowne i wymagające zatrudnienia dodatkowych pracowników.
Osoby ubezpieczone w państwie zamieszkania lub czasowego pobytu (np. z tytułu zatrudnienia, pobierania zagranicznej emerytury) korzystają z opieki medycznej (na koszt państwa ubezpieczenia) zarówno w tym państwie, jak i w całej UE (także w Polsce), o ile jest to państwo członkowskie UE/EFTA (na podstawie EKUZ).
Polacy nieubezpieczeni (nieposiadający prawa do opieki zdrowotnej na podstawie ustawodawstwa państwa pobytu lub zamieszkania) przybyłe z państwa członkowskiego UE/EFTA na czasowy pobyt w Polsce - powinny posiadać komercyjną polisę podróżnego ubezpieczenia medycznego lub każdorazowo samodzielnie opłacać koszty leczenia.
Do Ministerstwa Zdrowia sporadycznie (raz, dwa razy w roku) docierają sygnały o nieubezpieczonych obywatelach polskich przebywających lub zamieszkałych w innych państwach europejskich. Najczęściej są to osoby z zaburzeniami psychicznymi lub uzależnione, które po dotarciu do Polski otrzymują bezpłatną, kompleksowa opiekę medyczną.
Pieniądze za leczenie osób nieuprawnionych
W przypadku pozostałych świadczeń osoba nieuprawniona musi ponosić koszty we własnym zakresie.
Narodowy Fundusz Zdrowia wszczyna postępowania w celu odzyskania poniesionych kosztów w przypadku, gdy sfinansował świadczenie opieki zdrowotnej osobie, która nie posiada prawa do takich świadczeń. W 2021 r. wydano 6641 decyzji obciążających pacjentów kosztami udzielonych świadczeń opieki zdrowotnej na kwotę 26,8 mln zł.
Komentarze