• Palenie ma szkodliwy wpływ zarówno na struktury kostne, jak i tkanki miękkie. Nałóg przyczynia się do szybkiego rozwoju próchnicy zębów ale i chorób przyzębia, jest też ważnym czynnikiem ryzyka raka jamy ustnej
  • Niestety w Polsce, w porównaniu z danymi globalnymi, pali się bardzo dużo papierosów
  • Naukowcy rekomendują ograniczanie palenia tytoniu. Zalecenia opracowali pracownicy Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego 

Naukowcy rekomendują ograniczanie palenia tytoniu

Naukowcy z Zakładu Zdrowia Publicznego i Medycyny Społecznej GUMed dr hab. Łukasz Balwicki oraz dr Anna Tyrańska-Fobke są autorami rekomendacji strategicznych Polskiej Akademii Nauk na lata 2023-2027 pt. Redukcja palenia papierosów i używania e-papierosów, w szczególności wśród młodego pokolenia Polaków.

 Analizie została poddana aktualna sytuacja w Polsce w kwestii palenia tytoniu przez osoby w różnym wieku i o różnym statusie społecznym. Na tej podstawie opracowano  zalecenia , które mają zastosowanie do ogółu społeczeństwa.

W 2022 r. do codziennego palenia tytoniu przyznało się 28,8 proc. dorosłych Polaków (30,8 proc. mężczyzn i 27,1 proc. kobiet). Co oznacza, że w Polsce pali się więcej papierosów niż ogólnie na świecie, ponieważ w skali globalnej populacji pali  22,3 proc. osób, w tym 36,7 proc. mężczyzn i 7,8 proc. kobiet. Obecnie palenie tytoniu jest najważniejszą przyczyną zgonów polskich mężczyzn (26,6 proc. wszystkich zgonów w 2019 r.), a także drugą co do częstości przyczyną zgonów kobiet w Polsce (13,7 proc. wszystkich zgonów w 2019 r.).

Do najważniejszych czynników wpływających na popularność wyrobów tytoniowych specjaliści zaliczyli stosunkowo niską cenę tego rodzaju produktów, a także łatwą dostępność e-papierosów.

Palenie papierosów. Wróg zdrowia jamy ustnej nr 1

Z punktu widzenia zdrowia jamy ustnej wdrożenie tych rekomendacji jest niezwykle ważne, gdyż palacze papierosów średnio trzy razy częściej zapadają na schorzenia jamy ustnej niż osoby wolne od tego nałogu. Palenie ma negatywny wpływ na: zęby, dziąsła, język oraz błony śluzowe.

Papierosy powodując większe odkładanie się płytki nazębnej, w której zalegają bakterie, zwiększają ryzyko próchnicy. Ponadto nałóg często prowadzi do niedoboru witaminy C, co może być przyczyną zmniejszenia wytrzymałości zębów. Szkliwo staje się bardziej podatne na uszkodzenia i demineralizację. Groźne zmiany mogą dojść nawet do miazgi.

Dym papierosowy szczególnie mocno dotyka tkanki miękkie jamy ustnej. Im bardziej intensywny i im dłużej trwa nałóg, tym większe jest ryzyko chorób dziąseł, a leczenie jest utrudnione. Substancje zawarte w papierosach powodują powstawanie osadu i rozwój niekorzystnej flory bakteryjnej, ale i zmniejszają produkcję śliny, która powinna stanowić naturalną ochronę tkanek. Suchość w jamie ustnej jeszcze bardziej sprzyja gromadzeniu się płytki nazębnej.

Z czasem dochodzi do odsłonięcia szyjek zębowych, nadwrażliwości, stanów zapalnych. Palenie ma szkodliwy wpływ zarówno na struktury kostne, jak i tkanki miękkie, zakłóca prawidłowe funkcjonowanie komórek, z których zbudowane są dziąsła. Te stają się słabiej ukrwione, więc jeśli zostaną podrażnione, rany będą się goić znacznie dłużej. 

Ograniczenie palenia papierosów. Jakie kroki są rekomendowane?

Najważniejsze rekomendacje zawarte w opracowaniu:

  • ograniczenie konsumpcji produktów nikotynowych poprzez efektywne zastosowanie polityki podatkowej,
  • ograniczenie dostępności produktów nikotynowych,
  • eliminacja reklamy i promocji produktów nikotynowych,
  • profesjonalna i kompleksowa edukacja zdrowotna ukierunkowana na ograniczenie inicjacji i konsumpcji produktów nikotynowych,
  • uruchomienie kompleksowego programu pomocy osobom uzależnionym od nikotyny, w tym osobom nieletnim
  • monitoring rynku produktów nikotynowych, ich używania oraz działań prewencyjnych,
  • ograniczenie relacji i wpływu branży tytoniowej na procesy decyzyjne, w tym kwestie dotyczące redukcji szkód.

Pełna treść opracowanych rekomendacji ograniczania palenia tytoniu

Opracowanie powstało w ramach projektu Polskie Zdrowie 2.0 koordynowanego przez Komitet Zdrowia Publicznego PAN i dotyczy zarówno kwestii ekonomicznych oraz regulacyjnych, jak i edukacyjnych, a także medycznych.