Stres, jakiemu muszą stawić czoła studenci stomatologii, jest znanym problemem i wielokrotnie był przedmiotem badań. W dobrze pojętym interesie studentów - dzięki takim badaniom można było zidentyfikować najsilniejsze stresory i je zredukować, by poprawić  warunki nauczania  i  w konsekwencji  jakość edukacji.

Nigdy jednak badania takie nie były wykonywane w warunkach pandemii wywołanej nieznanym koronawirusem. Polska praca na ten temat została opublikowana przez International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health.

Praca dentysty bardziej niebezpieczna w czasie pandemii COVID-19

W gabinecie dentystycznym nie ma możliwości całkowitej redukcji ekspozycji na patogeny - praca w torze oddechowym (wydychane powietrze obfituje w  kropelkową zawiesinę wydzieliny układu oddechowego) grozi bezpośrednią infekcją.

Dodatkowo, wysokoobrotowe i ultradźwiękowe narzędzia dentystyczne generują drobnocząsteczkową, powietrzną zawiesinę skrawanych tkanek, wody, śliny i krwi. Drobiny te, gromadząc się na powierzchniach gabinetu dentystycznego, mogą być źródłem pośredniej infekcji kontaktowej.

Badania wykazały, że koronawirus może przetrwać na powierzchniach szklanych, metalowych i plastikowych nawet kilka dni. W temperaturze pokojowej utrzymuje wirulencję od 2 godzin do 9 dni, a jego aktywność rośnie w środowisku wilgotnym. To wszystko oznacza, że środowisko gabinetu dentystycznego stwarza warunki sprzyjające rozprzestrzenianiu się infekcji.

Co wykazało badanie stresu studentów stomatologii

Badanie pod kierunkiem  prof. Joanny Zarzeckiej, wykonano w Instytucie Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum w okresie od 1 do 25 czerwca 2020 r.  Wykorzystując kwestionariusz Dental Enovironmental Stress (DES), wskazano źródła  stresu w toku studiów w czasie pandemii COVID-19.

W badaniu wzięło udział 334 studentów stomatologii. Badanie było dobrowolne, anonimowe i polegało na wypełnieniu, wysłanej internetowo, ankiety oraz odpowiedzi na 11 pytań dodatkowych związanych z pandemią. 

Badania wskazały potrzebę monitorowania stresorów wśród studentów stomatologii w czasie trwania pandemii i konieczność badań skuteczności zastosowanych interwencji, których celem było zmniejszenie stresu w środowisku akademickim.

Aby wskazać, co jest przyczyną stresu studentów stomatologii w czasie trwającej pandemii porównano: domeny w obrębie całej próby, poziom stresu między domenami zależnie od roku studiów, poziom stresu związanego z poszczególnymi pytaniami w kwestionariuszu DES oraz zależności między poziomem stresu w poszczególnych domenach a stresem związanym z COVID-19.

Z odpowiedzi na dodatkowe pytania związane z pandemią wynika, że studenci najbardziej obawiają się:
- powrotu do zajęć klinicznych i związanego z nimi kontaktu z pacjentami ze względu na SARS–CoV–2
- samego kontaktu z chorym na COVID-19,
- braku zajęć klinicznych w związku z trwającą pandemią.

Stres związany z zajęciami na uczelni najsilniej dodatnio korelował z obawą przed powstaniem zaległości.

Uzyskane wyniki, podobnie jak do tej pory wykonane badania poziomu stresu, podkreślają nie tylko konieczność zmian programowych, ale również konieczność wsparcia psychologicznego dla całego środowiska akademickiego.

Istnieje potrzeba monitorowania stresorów wśród studentów stomatologii w czasie trwania pandemii, ale także badań skuteczności zastosowanych interwencji, których mają zmniejszyć stres w środowisku akademickim.