ZUS: technik dentystyczny bez prawa do dodatkowych świadczeń
- Kobieta, technik dentystyczny wnioskuje o rekompensatę z ZUS za pracę w szczególnych warunkach
- ZUS: technikom dentystycznym nie należą się uprawnienia do dodatkowych świadczeń, tak jak pracownikom zatrudnionym w przemyśle chemicznym w produkcji
- Sąd pracy: stanowisko ZUS, odmawiające wypłaty rekompensaty - słuszne
Zagrożenia w pracy technika dentystycznego
Przy szlifowaniu wyrobów ze stali w powietrzu unoszą się opiłki, a przy szlifowaniu akrylu powstaje pył. W pomieszczeniach gdzie obrabiano protezy były wyciągi, w innych - małe kratki wentylacyjne. Jako ochronę pracownicy wykorzystywali, fartuchy, przyłbice i maseczki, lecz bez filtrów ochronnych. Pracę wykonywano ręcznie. Kobieta skarżąca ZUS pracowała 8 godzin dziennie.
Do obowiązków technika dentystycznego należało:
- naprawianie protez zębowych,
- modelowanie w wosku,
- wykonywanie aparatów ortodontycznych,
- wykonywanie odlewów i ich szlifowanie.
Materiałami były: gipsy, akryle, stal, pumeksy.
Kiedy koszty leczenia stomatologicznego z funduszu ZUS
Praca technika dentystycznego bez warunków szczególnych
Najpierw ZUS, a później Sąd Okręgowy nie uwzględnił wniosku kobiety o rekompensatę, co do zasady przysługującą ubezpieczonemu, jeżeli jego okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w rozumieniu przepisów ustawy emerytalnej) wynosi co najmniej 15 lat.
Praca techników dentystycznych w zakładzie opieki zdrowotnej nie może być zakwalifikowana jak praca w przemyśle chemicznym, bo jest ściśle związana z działalnością medyczną. Świadczy o tym nie tylko skala wytwórstwa, ale również specyfika wykonywanych czynności. Praca technika dentystycznego ma charakter jednostkowy (protezy wykonywane są pojedynczo) i precyzyjny, pozwalający na ograniczenie kontaktu ze szkodliwymi substancjami do minimum.
Nie można zatem uznać, że praca technika dentystycznego to zatrudnienie w szkodliwych warunkach (stanowiska wyszczególnione w dziale IV wykazu A – chemia).
W konsekwencji Sąd I instancji uznał, że ubezpieczona, pracując na stanowisku technika dentystycznego (w ochronie zdrowia), nie była narażona na czynniki szkodliwe, wynikające z tych samych procesów technologicznych, na które narażeni są pracownicy w branży chemicznej, co sprawia, że nie można uznać, iż ubezpieczona pracowała stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przy "przetwórstwie żywic i tworzyw sztucznych bądź produkcji surowców, półproduktów i środków pomocniczych stosowanych do produkcji i przetwórstwa żywic i tworzyw sztucznych".
Dentystka zapłaci ZUS, bo była wspólnikiem w spółce
Technik dentystyczny nie zajmuje się produkcją w szczególnych warunkach
Nawet gdyby przyjąć, że zaliczenie pracy technika dentystycznego do działu IV wykazu A jest możliwe, to żaden z rodzajów prac tam wymienionych nie odpowiada charakterowi pracy wykonywanej przez ubezpieczoną, gdyż nie zajmowała się ona produkcją żadnych ze wskazanych substancji, a jedynie wykorzystywała niektóre z nich przy tworzeniu protez.
Czynności nie stanowiły również przetwórstwa żywic i tworzyw sztucznych, bowiem istotą przetwórstwa jest produkcja gotowych wyrobów na skalę przemysłową - dowodził sąd.
Wprawdzie ubezpieczona wytwarzała protezy dentystyczne z akrylu, jednak do jej obowiązków należały także inne czynności związane z wytwarzaniem odlewów gipsowych, obróbką modelów gipsowych, gotowaniem i polerowaniem protez, a także wytwarzaniem mostów, koron.
Ponadto sama ubezpieczona przyznała, że w procesie produkcji nie używano żywic.
Praca z gipsem nie naraża na poważne choroby zawodowe
W ocenie sądu, praca z gipsem, wypełniająca znaczną część obowiązków przy realizacji protezy, aczkolwiek nie pozbawiona elementów narażenia zdrowia na szkodliwy pył, nie jest pracą przy przetwarzaniu żywic, podobnie jak praca z materiałami metalowymi.
Także praca przy użyciu wosku nie jest "produkcją" wosków lub woskoli.
Sąd orzekający stwierdził, że praca przy "przetwórstwie żywic" nie wypełniała pełnej dniówki roboczej wnioskodawczyni, a tylko wtedy można byłoby zakładać, że skarżąca wykonywała pracę tak samo obciążającą organizm procesami technologicznymi, jak "w chemii".
Brak przesłanek do zwiększenia emerytury
Ubezpieczona nie spełnia przesłanek do nabycia prawa do emerytury z rekompensatą, gdyż nie można zakwalifikować czynności wykonywanych przez nią w ramach zatrudnienia w spornym okresie do prac wymienionych pod poz. 17 działu IV wykazu A, a skoro praca odpowiadająca zajęciom technika dentystycznego nie została również ujęta w żadnym innym miejscu wykazu A, ani też wykazu B. to nie może zostać uznana za pracę w warunkach szczególnych w rozumieniu rozporządzenia.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych sygn. akt III AUa 72/21
Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.