Leczenie dziąseł światłem

• Terapia fotodynamiczna, jako metoda nieinwazyjna, na razie nie jest często stosowana w leczeniu trudnych przypadków chorób przyzębia.
• Wykorzystuje zdolności barwnika do wiązania się z periopatogenem, pod wpływem światła dochodzi do destrukcji bakterii chorobotwórczych.
• Badania nad nowymi fotouczulaczami oraz specyficznymi warunkami ich zastosowania, tj. w jamie ustnej, powtwierdzają,  że terapia ta może być  szeroko stosowana, a jej skuteczność będzie optymalna w leczeniu chorób przyzębia.

Obecnie światło o różnych długościach wykorzystuje się w medycynie  powszechnie.  W periodontologii leczenie światłem  chorób przyzębia sprawdza się szczególnie u pacjentów, u których antybiotykoterapia może być trudna lub wręcz niemożliwa.

Jak działa terapia fotodynamiczna

Ta metoda terapii polega na współdziałaniu fotouczulacza, światła o odpowiedniej długości fali, oraz tlenu. Długość fali świetlnej musi być dostosowana do widma absorpcyjnego zastosowanego barwnika, który  wybiórczo wiąże się z komórkami docelowymi, czyli periopatogenami.

Barwniki fotouczulające wnikają w głąb tkanek dziąsłowych na głębokość około dwóch warstw komórek – jest to niezwykle pozytywne zjawisko w przypadku leczenia chorób przyzębia, gdzie niektóre szczepy bakterii patogennych penetrują głęboko w tkanki dziąsłowe, np. Porphyromonas gingivalis, Aggregatibacter actinomycetemcomitans.

Fotouczulacza wewnątrz komórki wiąże się z organellami i kwasami nukleinowymi, a dodatkowo z zewnątrzkomórkowymi polisacharydami. Pod wpływem światła  o odpowiedniej długości fali  dochodzi do jego wzbudzenia  jednak może reagować różnie – w zależności od dostępności tlenu. Jeśli tlenu w środowisku jest niewiele, zachodzi reakcja wolnorodnikowa. Powstają wówczas reaktywne oraz toksyczne formy tlenu, które skutecznie uszkadzają błony komórkowe, a to prowadzi do uwolnienia enzymów, uszkodzenia DNA komórek i ostatecznie do ich zniszczenia. Natomiast jeśli w środowisku jest dużo tlenu, wówczas fotouczulacz reaguje bezpośrednio z tlenem z otoczenia i powstaje tlen singletowy, który dezintegruje błony komórkowe.

W trakcie terapii fotodynamicznej oba typy reakcji zachodzą jednocześnie – w zależności od środowiska oraz rodzaju fotouczulacza – z przewagą jednego lub drugiego mechanizmu. Dodatkowo dochodzi do zahamowania wydzielania bakteryjnych  endotoksyn i enzymów.

Zabójcze dla patogenów fotouczulenie

Badania laboratoryjne potwierdziły wysoką skuteczność terapia fotodynamicznej w warunkach in vitro i in vivo w stosunku do bakterii odpowiadających za choroby przyzębia. 

Terapia fotodynamiczna jest prosta w zastosowaniu  Istotne jest użycie właściwego fotouczulacza i odpowiedniej długości światła – adekwatnej do maksimum widma dla danego fotouczulacza. Ważne jest także, aby źródło światła było niezmienne w czasie, tzn. światło emitowane powinno być zawsze takiej samej jakości i długości.. W trakcie trakcie działania światłem temperatura w tkankach przyzębia podnosi się o około 0,5-3,9˚C, a w komorze zęba naświetlanego o blisko 3˚C.  Są to bezpieczne zakresy temperatur.

Terapia światłem także w endodoncji

Terapia fotodynamiczna w stomatologii może być stosowane nie tylko w leczeniu chorób przyzębia, ale też w endodoncji, gdzie nadal złotym standardem jest opracowanie chemomechaniczne kanałów korzeniowych. Ponadto ma potencjał w leczeniu chorób błony śluzowej np. liszaja płaskiego oraz diagnostyce raka jamy ustnej.