• Stanowisko Rady Europejskich Dentystów w sprawie personelu dentystycznego opracowała m.in. dyrektor CED, dr Anna Lella (prezes Warmińsko Mazurskiej OIL)
  • Krajowe izby i stowarzyszenia stomatologiczne powinny odgrywać znaczącą rolę w podejmowaniu decyzji oddziałujących na funkcjonowanie branży dentystycznej (głównie w zakresie planowania siły roboczej na szczeblu krajowym)
  • Profilaktyka stomatologiczna powinna stanowić priorytet w działaniach określających funkcjonowanie krajowych systemów opieki zdrowotnej

Anna Lella  współautorką stanowiska CED* w sprawie personelu dentystycznego

Delegaci Rady Europejskich Dentystów podczas walnego zgromadzenia w Sztokholmie przyjęli „Stanowisko w sprawie personelu dentystycznego”. Spotkaniu przewodniczył prezes CED, dr Freddie Sloth - Lisbjerg, gospodarzem spotkania było Szwedzkie Stowarzyszenie Stomatologiczne (Sveriges Tandläkarförbund).

Stanowisko, we współpracy z Grupą Roboczą ds. Edukacji i Kwalifikacji Zawodowych CED, opracowała jedna z dyrektorów CED, dr Anna Lella* (prezes Warmińsko Mazurskiej ORL), która jest także przewodniczącą Rady ds. Rynku Wewnętrznego CED,

Dr Anna Lella podkreśliła pilną potrzebę ustawicznej pracy nad tym złożonym problemem. Podjęte rozwiązania będą miały wpływ na kondycję zawodu lekarza dentysty teraz i w przyszłości.

Stanowisko ekspertów opiera się na Białej Księdze CED, dotyczącej wyzwań kadrowych w stomatologii. Dokument ten przyjęty został przez Walne Zgromadzenie CED w listopadzie 2022 r.

Księga przedstawia stanowisko i rekomendacje CED dotyczące różnych zagadnień związanych z funkcjonowaniem i rozwojem kadr w stomatologii.

Ograniczenia w dostępie do świadczeń stomatologicznych

Liczba lekarzy dentystów i poziom ich wykształcenia jest bliski temu co się dzieje pod względem zasobów kadrowych w innych dziedzinach ochrony zdrowia w Europie.

Istnieje wiele czynników wpływających na dostępność usług stomatologicznych w poszczególnych krajach i poszczególnych regionach na terenie konkretnego państwa. Duża rozbieżność w liczbie lekarzy dentystów dotyczy obszarów wiejskich i miejskich. Oczywiście w tych pierwszych występuje największy deficyt fachowej kadry.

Zalecenia CED przeciwdziałające deficytowi kadry stomatologicznej

Na podstawie szczegółowej analizy sytuacji w branży stomatologicznej CED zaleca, aby:

  • delegować możliwie wiele czynności, które mogłyby wykonywać osoby nie mające tytułu zawodowego lekarza dentysty (chodzi o czynności, które zgodnie z prawem mogą być realizowane pod stałym nadzorem stomatologa z pwz).
  • wszystkie kraje członkowskie zapewniły odpowiedni potencjał w celu wykształcenia potrzebnej liczby lekarzy dentystów.
  • krajowe izby i stowarzyszenia stomatologiczne odgrywały znaczącą rolę w podejmowaniu decyzji oddziałujących na funkcjonowanie branży dentystycznej (głównie w zakresie planowania siły roboczej na szczeblu krajowym).
  • rządy krajów członkowskich rozważyły zwiększenie liczby szkoleń dla lekarzy dentystów finansowanych ze środków publicznych (szczególnie o ile występuje potrzeba zwiększenia liczby dentystów - w celu zapewnienia należytego funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej).
  • uczelnie medyczne oferowały dentystom rozszerzone kształcenie i szkolenia, obejmujące umiejętności m.in. w zakresie stomatologii cyfrowej oraz wskazujące na zasady zarządzania gabinetem i zespołem.

Decydenci polityczni na szczeblu UE powinni potraktować priorytetowo aktualizację załącznika V.3/5.3.1 do dyrektywy 2005/36/WE (dyrektywa w sprawie kwalifikacji zawodowych), regulującego kompetencje zawodowe.

Zanim lekarz dentysta mógłby po raz pierwszy rozpocząć praktykę dentystyczną w Unii Europejskiej nastąpić musi uznanie kwalifikacji dentystycznych (zgodnie z dyrektywą 2005/36 WE), uzyskanych poza Unią Europejską. Takie działanie musi opierać się na spójnych i kompletnych wytycznych respektujących wymogi unijne.

Profilaktyka stomatologiczna

Profilaktyka stomatologiczna powinna nadal stanowić priorytet w działaniach określających funkcjonowanie krajowych systemów opieki zdrowotnej.

Dzięki takiemu działaniu następuje:

  • redukcja kosztów,
  • zmniejszenie obciążenia skutkami chorobami,
  • poprawa zdrowia publicznego jako całości.

Programy profilaktyki zdrowia jamy ustnej muszą uwzględniać fakt, że stomatologia wykracza daleko poza leczenie próchnicy.

Należy zachęcać do profilaktyki i wiedzy o zdrowiu jamy ustnej poprzez ponadnarodowe inicjatywy wspierające działania na szczeblu krajowym.

Rządy państw członkowskich powinny:

  • traktować priorytetowo tworzenie programów zapewniających lekarzom dentystom we wszystkich krajach europejskich godziwe wynagrodzenie (uczciwe ceny za świadczone usługi);
  • uruchamiać projekty dające lekarzom dentystom zrównoważoną pracę sprzyjającą zatrzymaniu personelu dentystycznego w zawodzie i ułatwiające ustawiczne  kształcenie;
  • oferować rozszerzony zestaw zachęt dla lekarzy dentystów pracujących na terenach gdzie są szczególne braki personelu stomatologicznego (chodzi m.in. o rozwój kariery zawodowej współmałżonkom i edukację dzieci, ważne są także zachęty finansowe mające wpływ na wybór miejsca praktyki dla nowych dentystów). 

* Funkcja dr Anny Lelli w CED to kolejna ważna aktywność w największych organizacjach lekarsko - dentystycznych na świecie. Anna Lella jest pierwszym lekarzem dentystą z Polski w zarządzie Światowej Federacji Dentystycznej - FDI (w kadencji 2021 - 2024). 

Anna Lella była już delegatką na Zgromadzenie Ogólne FDI. Działała w Europejskiej Regionalnej Organizacji ERO FDI, w której pełniła funkcje: sekretarza (2010 – 2013), prezydenta - elekta (2013 – 2016) oraz prezydenta (2016 – 2019). Anna Lella była nie tylko pierwszą Polką na stanowisku prezydenta Europejskiej Regionalnej Organizacji ERO FDI, ale także pierwszą kobietą kierującą tą organizacją.

W Polsce Anna Lella jest doskonale znana z pracy na rzecz samorządu lekarskiego. W ostatnich latach była m.in. wiceprezesem NRL i przewodniczącą Komisji Stomatologicznej NRL. Jest prezesem ORL w Olsztynie.

Jej aktywność na forum międzynarodowym w dużym stopniu umożliwiła zorganizowanie w Polsce Dorocznego Światowego Kongresu Stomatologicznego FDI – największego wydarzenia w historii polskiej stomatologii (Poznań 7-10 września 2016 r.). 

** Rada Europejskich Dentystów (CED) jest europejskim stowarzyszeniem non-profit skupiającym ponad 340 tys. lekarzy dentystów z całej Europy,  reprezentowanych poprzez 33 krajowe stowarzyszenia i izby dentystyczne w 31 krajach europejskich.